Mentres trato de poñerme en forma sobre unha bicicleta estática, para que non me colla a chuvia nin a gripe, vexo a un grupo de adolescentes coa súa monitora, practicando as distintas formas de saltar á auga desde o borde da piscina. Quedo mirándoos, porque entre eles hai un gordiño, máis alto cós demais, un pouco pateño no andar, que pon todo o interese en seguir as instrucións e perfeccionar o estilo, pero chupa coma aquel arao do refrán: «Arao, arao, cabeza de pao, que chupa no mar e non sabe nadar», e acaba erguendo un volcán de auga; e cando ha de volver a fóra da piscina, mentres que todos, apoiados no borde soben cun pequeno impulso, el non é capaz, e ó terceiro intento, resignado ten que dar a volta para subir pola escada. E así estivo, facendo esta mesma manobra unhas cantas veces, saltaba, mergullábase, intentaba gabear, non podía e usaba a escada. Pero cando xa levaba media ducia de intentos, conseguiu dar o impulso suficiente para subir ó borde da piscina, e desde ese momento poucas veces vin unha persoa tan contenta, tan atenta ás explicacións da monitora ou tan aplicada á hora de colocarse para repetir a práctica. Creo que, se eu fose o monitor dese grupo de rapaces, ó gordiño poñeríalle a mellor nota posible.
Amosaba ese tipo de orgullo do esforzado que acada a súa meta. Non sei como irá no resto das materias que lle tocan no instituto, pero cun esforzo semellante ten que ser un dos primeiros da súa clase. E así como hai un tipo de orgullo que nos molesta a todos, ese da pedantería, do vaidoso e do soberbio, tamén está estoutro baseado no esforzo, que amosa a necesidade da persoa por superarse e a súa propia superación.
Saio do ximnasio e vou a dar un paseo polo parque, nesa hora da merenda, en que todas as mamás (e moi poucos papás) están cos seus nenos; e alí, arredada de todos, anda unha rapaciña de catro ou cinco anos, triste, cos brazos cruzados e mirando con certo enfado para dous cativos un pouco maiores ca ela, que lle están dando patadas a un balón e cantando os goles como profesionais da Champions league, e sei que un deles é seu irmán e o outro un veciño do mesmo edificio, pero para o caso non importa o parentesco. Míroa enfurruñada e óiolle dicir, sen dirixirse a ninguén, «eu son máis lista ca eses dous.
Tamén ela amosa o seu orgullo, pero neste caso un orgullo nacido da impotencia contra aqueles que a rexeitaron con alcumes como burra, parva ou «ti non sabes», simplemente porque non coñecía as regras que eles adaptaron, e a pesar de que ela propoñía outras máis adecuadas ó seu saber e ó seu entender do que debe de ser un xogo, onde non se xulgue a destreza e a diversión por goles nin regateos, senón pasando o balón e compartíndoo, sen ese afán competitivo que eles amosan. Para a cativa eles estaban enganados, porque xogaban a derrotar; para eles ela non sabía xogar porque non seguía a norma imposta para cando hai un balón polo medio. En fin, que mentres a cativa quería xogar eles querían competir e cando eles querían aplicar unha norma excluínte, ela procuraba marcar unha participación incluínte.
Tamén a cativa tiña o seu orgullo, pero non podía manifestarse contra aqueles que fixeran grupo contra ela; á fin, aqueles eran maioría, e ela vaino ter moi difícil ata encontrar a maneira de atraelos ó seu terreo. Non sei, pero creo que ó final vai ter que abandonar o seu balón para sempre.