Xabier Díaz presenta o seu último proxecto, «The Tambourine Man», co que pretende volver á orixe do tradicional e reivindicar o papel da percusión na música galega. É un traballo compartido coas noutrora alumnas súas, as Adufeiras de Salitre, e que, sen perder humildade, parte coa vocación de traspasar o telón de grelos para espallar a nosa música máis aló das nosas fronteiras
20 oct 2015 . Actualizado a las 17:40 h.«Non só de ferreñas me alimento», asegura Xabier Díaz, un músico que transitou nos últimos 20 anos, tanto en solitario como de xeito colectivo, en significativas propostas musicais en Galicia. Hoxe fai a presentación no Teatro Rosalía da Coruña de The Tambourine Man, un traballo persoal, o terceiro, que contén doce cortes e no que comparte protagonismo xeneroso coas Adufeiras de Salitre. Di iso, aínda que o disco, que fixo durante dous anos e medio, sexa unha reivindicación pura da percusión galega.
-Aposta pola tradición.
-É importante que nos impliquemos emocionalmente coa música popular e este disco non atende a un principio documentalista ou folclórico: é moderno. Ás veces temos prexuízos coas procedencias. Fóra non teño esa impresión, pero aquí cústanos máis traballo sacarlle esa capa de balor.
-No seu caso, chega coa bagaxe dun traballo de recollida de máis de 400 horas.
-Chego dun xeito empírico. Fixen moitas probas e o disco está gravado de xeito especial. Hai moita percusión tradicional, gravada con proximidade para darlle contundencia.
-¿Vía a necesidade de defender a percusión galega?
-Si. Hai un maremágnum de xente que toca, pero non está prestixiada. Hai moitos gaiteiros solistas, recoñecidos universalmente, pero non hai esa atención á pandeireta e ao pandeiro cadrado como instrumentos importantes da nosa música. Sempre se di que a gaita é o instrumento nacional e eu contradigo esa tese. Os instrumentos de percusión tradicional tocábanse en moita máis cantidade. Un gaiteiro precisará de alguén que o acompañe, pero a síntese máis absoluta que é capaz de manter un baile de 200 persoas é alguén tocando unha pandeireta e cantando.
-Xa existía ese recoñecemento polo traballos dos grupos de pandereteiras.
-É moi importante o traballo que fixeron, pero no meu caso creo que o feito diferencial é que virei a mirada a instrumentos aos que non se lles prestou tanta atención, porque é verdade que a pandeireta parece o instrumento dominante nese mundo. Foi como os cangrexos vermellos: invasiva, desprazou do seu hábitat natural ao adufe. Teño algo de teima por recuperar un instrumento que estaba en situación de esmorecemento. Hai pandeiretas no disco, pero hai máis pandeiros cadrados.
-¿Por elas, polas Adufeiras, polas súas alumnas?
-Si, porque tocan maiormente o pandeiro cadrado e iso fai cambiar a tímbrica do disco. Eu digo que foron alumnas, agora estamos todos no mesmo. Son once cativas e desexo que sexan grupo independente, porque daríalle, en parte, sentido a este traballo e á miña propia labor docente.
-Sorprende o título do disco, aínda que sexa clara a referencia a Dylan.
-Axudábame a escapar do costumismo. É curioso porque no tradicional tiña a dúbida de como sería acollido, pero non recibín críticas, e noutros xéneros provoquei curiosidade. A canción Mr. Tambourine Man é do ano 65, eu son do 69, e nela Dylan fai un chamado a un pandeireteiro para que lle toque unha peza porque se sinte só. Gústame esa vis de que sexa o propio Dylan o que convoque a outros mundos.
-Dá a impresión de que desta non lle chega Galicia.
-Non me chega Galicia. Galicia é o meu espazo natural, o sitio onde quero vivir, o lugar que argumentou toda a miña carreira, a miña música, a miña profesión. Pero teño vocación de saír, de contarlle ao mundo que aquí facemos cousas da hostia. É un traballo importantísimo para min, teño una sensación iniciática, de comezar outra vez. Fixen o disco querendo non ter avales, nin o neon daquela superbanda detrás [Berrogüetto]. Tiña gañas de estar exposto, de espirme un pouco.