Cando eles afirmen que só son recordados os vencedores. Que a primavera é un reclamo comercial e a lúa, pálida, unha mentira. Cando a esperanza camiñe sen esperanza e o último tren xa non chegue (nin con retraso). Cando eles empuxen a última gota de sede no teu vaso, de licor ou tinta, ti dirás non. Cando en medio da primavera aprete o vento glacial da Antártida. Cando sufras e ninguén saiba por qué. Cando o optimismo corra a carreira dos que non queren ganar. Cando o último paraíso sexa un sofá, roto, da decepción. Cando afirmen que arribou o «the end» á película, curtametraxe, do futuro perfecto de indicativo. Dirás non. Cando queiran homologarte e igualarte. Cando vistan o teu adentro con saia azul, medio negra. Cando insistan en insistir as malas noticias. Dirás non. Cando, cansado cansada de procurar o home muller da túa vida encontres un diagrama de Euler Venn anunciando «conjunto vacío» (dicía o profesor de matemáticas en quinto A, Salesianos de Ourense). Cando non queden prantas medicinais para probar e as pílulas do colesterol, ácidos pépticos e úricos, serotoninas morfinas calmantes que só calman a dor, sexan confidentes de longas tardes sen Long John (aquel güisqui amargo dos días felices). Cando o inverno chegue a calquera hora, ante merídiem ou post merídiem, sesenta minutos antes en Canarias. Dirás non. Cando persevere a tristeza como unha xungla de cristal, disparo a disparo. Cando venzan, ganen, alegren, canten, bailen, gocen (terceira persoa do plural: elas e eles). Cando non saibas conxugar o verbo amar. Dirás non. Cando perder sexa a meta. Calma. Segue lendo. Esta columna quere un final distinto. Dirás non (?) E sairás adiante. Outra vez. Outra vez.