Espeleólogos asesorarán y formarán a personal del 112 en rescates complejos

Vicepresidencia Segunda y Consellería de Presidencia, Xustiza e Deportes, concretamente la Dirección Xeral de Emerxencias e Interior Axega, donde está el Centro de Atención a Emerxencias 112, y la Federación Galega de Espeleoloxía han firmado un convenio «tanto para previr como para intervir en accidentes que podan ter lugar en actividades de espeleoloxía, espeleomergullo ou descenso de canóns e barrancos». «O convenio centra a colaboración en tres aspectos _explica José Antonio Grandas Arias, subdirector xeral de Planificación e Protección Civil_. Por un lado, que os espeleólogos ou espeleomergulladores asesoren aos servizos de emerxencia no caso de que haxa un accidente en covas ou canóns e incluso proporcionar recursos de rescate cos que conta a propia federación, como paviolas ou cordas. Por outro, colaborar coa Dirección Xeral de Emerxencias en actividades formativas que vaian dirixidas aos rescatadores. E, finalmente, dende a propia federación, aportar á Dirección Xeral de Emerxencias o Atlas de Cavidades e Canóns co que conta a Federación Galega de Espeleoloxía, que inclúe máis de 700 cavidades de Galicia con información, topografía, guías e modelos dixitais, para ter ese coñecemento que eles posúen e poñelo a disposición dos técnicos de garda en emerxencias no caso de mobilización de recursos».

«É fundamental que os servizos de emerxencias podan contar cos espeleológos» (José Antonio Grandas, director xeral de Emerxencias)

Habla de riesgos en entornos que pueden llevar consigo un rescate complejo como barrancos, furnas, cavidades o cuevas (como por ejemplo la Cova de Rei Cintolo en Mondoñedo) considerando que la práctica de deportes de aventura es creciente: «Como calquera actividade deportiva e esta máis, require dunha formación e un adestramento. Ainda estando preparado e federado e tendo os coñecementos necesarios, non está exenta de riscos, e no caso de producirse un accidente, certamente o rescate é máis complexo que noutro tipo de medio. Únense varios aspectos: as covas adoitan situarse en áreas remotas nas que o acceso é difícil e hai riscos propios da cova, como xeolóxicos por desprendemento de rocas, ao tratarse dun lugar onde con frecuencia as comunicacións vía radio poden non funcionar, problemas coa orientación porque poden ser covas ou cavidades laberínticas nas que hai maior dificultade, así como as propias condicións climáticas (humidade, temperaturas extremas...), falta de iluminación natural, etc».

«Agora as accións poden ser máis coordinadas entre o 112 e a federación» (Gonzalo Villarmea, presidente de la Federación Galega de Espeleoloxía, con unos 500 federados)

Gracias a este convenio, resalta, los rescates ganarían en seguridad. «Ainda que o risco cero non existe, como adoitamos dicir en emerxencias», advierte Grandas Arias. «Queremos con este convenio _finaliza_ contribuir a que os rescates poidan ser máis seguros e no sistema de protección podan estar asesorados a través da mobilización deste recurso, ben sexa por desprazamento in situ, ben sexa con asesoramento telefónico, para facilitar o rescate». Grandas aportó también datos interesantes: «A porcentaxe de rescates en covas, furnas ou barrancos, no conxunto de intervencións ou de atencións no 112, é moi baixa, da orde 1% nos últimos anos, frente ao 36% das sanitarias ou 11% relacionadaos coa seguridade viaria». «O mellor rescate sempre é a prevención», apostilla.

Desde la Federación Galega de Espeleoloxía, su presidente Gonzalo Villarmea ahonda en las ventajas de este convenio: «Unha das grandes preocupacións que tiñamos era a sensación, incluso a certeza, de que en caso dun accidente en cavidade por exemplo non saberiamos ter unha resposta por parte do 112 e da federacion, porque non estaba regulada a coordinación, pero agora que xa temos como un protocolo de actuación común, as accións xa poden ser máis coordinadas».

El convenio fue firmado en el pasado mes de abril y tiene vigencia desde entonces hasta el 31 de diciembre de 2023.

Hace justo un año en Augalva

Cabe recordar que hace casi un año, rematando precisamente junio, se produjo un incidente en el barranco mindoniense de Augalva en el que fueron rescatados cuatro espeleólogos sordos lucenses. Este cañón es referente en la práctica de barranquismo.

Próximo Congreso Espeleosanitario en Mondoñedo

Federación Galega de Espeleoloxía y Alberto Medina G. E. Lugo y C.E. Gorfolí organizan para septiembre, a finales del verano, un Congreso Espeleosanitario en Mondoñedo. Inscriben hasta el 31 de agosto en el correo actividades@espeleoloxía.org. De ponentes estarán espeleólogos, médicos, equipos de País Vasco, Madrid y Cantabria, profesionales de psicología, enfermería, veterinaria y nutricionismo, un experto virólogo (coordinador del proyecto Virobat), un accidentado que dará su punto de vista o un letrado para hablar de aspectos legales. Será del 22 al 24, con temas como el material sanitario, las inmovilizaciones, el control del estrés, autocuidados, virus en cuevas, incidentes reales, logística en rescates, modos de atención, ayuda a compañeros heridos, la ficha de alerta, la hidratación, la hipotermia, el rescate de animales, espeleobuceo, etc... Colaboran Concello de Mondoñedo, Xistral Mountain y Federación Española de Espeleología.