Buscan 6.000 euros para poner en valor un yacimiento en un lugar «máxico», Santo Estevo do Ermo

La Fundación Eira da Xoana, de la asociación ecologista Adega, Mariña Patrimonio y la Irmandade Santo Estevo anuncian una iniciativa para comprar, recuperar, estudiar y proteger una parcela con valor etnográfico y arqueológico situada en el entorno de la Fraga de Santo Estevo do Ermo o Augas Santas, en el municipio de Barreiros. En esta finca, hoy un eucaliptal, se encuentran —exponen— los restos de la antigua iglesia y del viejo cementerio y las ruinas de las cabañas de las eremitas que habitaron este lugar. Los colectivos calculan que precisan un total de 6.000 euros para cumplir este propósito, y apelan al apoyo de la ciudadanía.

La parcela que pretenden comprar se encuentran, bajo los eucaliptos y «un impresionante abrigo rochoso, os restos da antiga igrexa de Santo Estevo do Ermo, que posiblemente teña unha cronoloxía moi antiga e que puido cristianizar un lugar xa anteriormente sagrado». En la finca, «segundo a documentación que se conserva, estaban as cabanas onde vivían as eremitas e un antigo cemiterio de orixe medieval. Nun extremo atópase tamén un cuncheiro, onde se teñen atopado cunchas, ósos e cerámica da Idade Media», añaden las asociaciones.

La pretensión de las agrupaciones es comprar la finca, eliminando los eucaliptos, «recuperar a fraga, facer estudos arqueolóxicos e valorar a posibilidade de realizar unha escavación».

Para adquirir la parcela, empezar los trabajos de recuperación y realizar una prospección arqueológica, Mariña Patrimonio, Adega y la Irmandande de Santo Estevo necesitan 6.000 euros. Por ello piden donaciones. «A compra realizaríase a nome da Fundación Eira da Xoana, constituída e recoñecida como de interese galego», especifican. De este modo, concretan, los donativos tienen derecho a deducción en la cuota del Impuesto de la Renta sobre las Personas Físicas (IRPF): «para cantidades que non superen os 250 euros, será dun 80 % para contribuíntes e 40 % para empresas. Isto é, se a achega é de 100 euros, recupéranse 80 ao facer a declaración», precisan.

En este caso, los colectivos han acordado la realización de una campaña de crowdfunding, pero no en las plataformas habituales, sino con un número de cuenta bancaria concreto: ES11 2080 5034 6130 4000 7939. Para beneficiarse de la deducción, se deberá concretar el concepto «doazón» en el ingreso. 

«Posteriormente, débese enviar o xustificante e mais os datos fiscais (nome e apelidos, número do documento de identidade e localidade do domicilio) á Fundación, na dirección de correo electrónico: fundacion@eiradaxoana.gal», aclaran.

La intención es también recuperar la vegetación propia de la zona. «Santo Estevo do Ermo ou Augas Santas é unha pequena fraga no medio do inmenso eucaliptal no que converteron A Mariña lucense. É un espazo moi ben conservado grazas ao empeño e traballo dun grupo de veciños, e constitúe un oasis de especies autóctonas, cunha rica biodiversidade tanto de fauna como de flora, incluíndo fentos pouco comúns, ameazados e vulnerables», señalan las asociaciones, que destacan también el valor etnográfico de este lugar.

«Está atravesado por un río, que forma unha fermosa fervenza. Hai dúas fontes milagreiras: a de Santa Rosa e a do Ferro, ás que dende tempos inmemoriais acoden centos de persoas para curar diversos males. Tamén hai unha rocha na que están gravadas as pegadas do cabalo do apóstolo Santiago, e unha capela nova ao redor da cal se celebraron e celebran importantes romarías», añaden las agrupaciones.

«Non sabemos se esta é a primeira iniciativa deste tipo que se fai en Galicia, pero si consideramos que o feito de que un grupo de persoas intente adquirir un xacemento arqueolóxico pode ser unha experiencia novidosa e frutífera, e unha vía interesante para inspirar á cidadanía a non esperar sempre que sexa a Administración a que execute este tipo de plans», razona Manuel Miranda, de Mariña Patrimonio.

«Arqueólogos fálannos de que xacementos coma este son interesantísimos, posto que hai en Galicia unha falta de información moi grande relativa á Idade Media, especialmente nas zonas rurais», explica. De hecho, apunta que ostras encontradas en el conchero fueron estudiadas en su momento por expertos de la Universidad de León, que concluyeron que el consumo de esta especie concreta en Galicia fue anterior a lo que se solía pensar.

«Que haxa dúas fontes que pertencían ao culto á auga, e que haxa unha igrexa rupestre, debaixo dunha rocha, fala da antigüidade e da importancia que tivo este lugar. Tampouco hai moitos datos sobre as eremitas en Galicia. É unha oportunidade única para que A Mariña teña un novo sitio arqueolóxico que ademais se podería escavar», concluye Miranda.