Xurxo Souto: «O rock galego ten un tapón nos medios públicos»

| «Unha gran aventura». É así como Xurxo Souto define o Ano Bravú en marcha para celebrar o vixésimo aniversario daquel manifesto xurdido en torno a un cocido en outono de 1994.

-Un ano bravú semella moito ano...

-Estanse a facer cousas moi fermosas. No festival de Cans. A semana pasada coa festa que lle fixemos a Xosefa de Bastavales, a pandereteira que acompañaba a Manu Chao e lle inspirou aquilo de «me llaman el Desaparecido», cando estivo dous días sen dar sinal de vida e Xosefa dixo «aí ven o desaparecido» ao velo chegar. Toda a eclosión da música mestiza en Barcelona, coas Garotas de Ribeira e Marisol Manfurada, a pioneira do rap en galego. Agora chegan As Revenidas como gran aventura. En setembro, creo que en Viana, organízase outra festa para reivindicar o poder da aldea. A exposición de Pontevedra. E outra festa para Pinto D?Herbón. Sen grandes parafernalias, unha rede de emoción compartida.

-Unha celebración minifundista, se cadra?

-Non, ho! Por que dis iso?

-Refírome a que semellan festas na distancia curta, espalladas polo país, nada dun macrofestón subvencionado.

-Pero o minifundismo é o teu valado pequeno. Isto é antiminifundismo de a pé, sen unha Administración central que faga grandes autoestradas, a xente comunicándose pouco a pouco, sen mitos. No meu caso teño 48 anos e non pretendo facer esa historia tan patética dos «jóvenes carrozas». Teño os anos que aparento e reivindico o noso dereito a facer música así.

-Aclarado o asunto, imos ao principio. Como xorde todo isto un bo día de 1994?

-No caso de Diplomáticos, nós eramos rapaces de barrio, aínda que os nosos pais viñan da aldea. Dicían que na Coruña non podería haber un grupo cantando en galego, pero a cousa foi ben e aos poucos fomos descubrindo os Rastreros, o Caimán do Río Tea, os Impresentables, Skornabois, os Bochechiñas, os Papaqueixos... Todos coñeciamos a Mano Negra e a Negu Gorriak, pero non sabiamos nada uns dous outros. Coñeciamos o que sucedía en Francia ou en Euskadi, pero non no noso propio entorno. Os Rastreros convocaron un magosto alternativo, o Castañazo, en Chantada. Xuntámonos na taberna El Caballero, en Viana, máis coñecida por O Sistema, xa que o sistema en verán era comer churrasco, e no inverno cocido. Así que nos puxemos a buscar unha denominación antes de que a alguén se lle ocorrese algo como rock rural. Xurdiu bravú, que rima con «corta o pelo landrú», aquilo de Siniestro. Breve, potente, o cheiro da carne do monte, o bravío, cheiro de onde eramos.

-Falarase de rural, pero antes diso lembro un concerto de Diplomáticos en plena discoteca do Araguaney.

-Que non é precisamente o paradigma dun cortello...

-Non señor, todo o contrario, unha sala elegante da zona nova de Santiago.

-Claro. A idea era reivindicar a aldea, o que vén de atrás, pero coma un elemento radical de modernidade e impulso. Quero dicir que un grupo bravú pode emocionar a unha persoa en Ceilán porque ten un contido distinto. Somos un grupo radicalmente coruñés que reaccionamos fronte ao rock provinciano de entón na Coruña, unha copia do que se facía en Madrid ou Londres. ¿Como mirar para outro lado cando temos o Atlántico bourando e todo canto había pola casa, rancheiras, música calorra, música tropical? Era unha vida musical moi pobre a daqueles anos, só Radio Océano deixou pegada. Aquel foi o noso paradigma, unha cidade alucinante, unha pedra chantada no Atlántico, esa visión do máis humilde ao máis cosmopolita, Lois Pereiro, Xaime Cabanas, aquela bohemia... E esa dualidade coa cidade de provincias que somos, e está ben... Sonche moi coruño, ¿eh?

-En todo isto tivo moito que ver o Xabarín. Pero falta xa ese apoio. Alguén colleu medo ao bravú por aí arriba?

-Ese apoio é moi importante para a cultura emerxente porque o rock e a música popular son cuestións xeracionais que precisan referentes. Isto está fervendo, hai máis concertos e grupos ca nunca, pero sobra escena e falta industria. A lei pola que se crean a Radio Galega e a TVG pon como primeiro obxectivo a difusión da lingua e a cultura galegas. Non sei se alguén collería medo, pero está claro que o rock galego ten un tapón nos propios medios públicos, cando é unha cuestión de lei.

-Que falta para que tanta creatividade musical se converta nun piar mesmo económico, estilo Irlanda?

-Apoio estratéxico das Administracións. Zara e Citroën poderían marchar, pero a nosa música vai quedar aquí. Mira a Ugia Pedreira, Uxía Senlle ou Mercedes Peón, a levar a nosa cultura polo mundo.

-Hai tamén un Xurxo Souto escritor. En que anda?

-Ando de xira de ribeira cos Contos do Mar de Irlanda. O mar en Galicia é fundamental, pero ninguén fala del. É como estar en Atenas e ignorar a Acrópole. Hai que superar ese fraude terrícola. Cos ollos do mar, A Coruña e Vigo son a mesma cidade.

-Haberá entón que cruzar xoubas con parrochas...

-Esa é a clave, esa é a conclusión, non me conformo coas parrochas, quero xoubas.

-Ata se fala dalgún episodio de Fran, o do Dépor.

-Ten condición de lenda urbana, pero circula por aí. Disque Fran, de noviño, cando volveu á súa casa, en Palmeira, pediulle á súa nai parrochas. Seica ela respondeu: «Que farás en A Coruña, que andas con malas mulleres».