Unha Olympia dos setenta

Un dos grandes editores do país, colega, bo amigo e colaborador en diferentes proxectos, colecciona máquinas de escribir; é mais, posúe unha das mellores coleccións españolas de máquinas de escribir. Un día destes fareille unha proposta: engrosar a súa colección, sempre que lle vaia ben, cunha doazón propia: unha venerable Olympia que xa non cumprirá os cincuenta; unha venerable Olympia dos primeiros setenta, que, polo tanto, comezou a teclear antes de espichar S.E. el Jefe del Estado.

As máquinas de escribir, como as bágoas de Nexus 6, perdéronse na choiva ou, máis ben, no ballón, da tecnoloxía contemporánea pero hai non moito dominaban o mundo. O seu irregular tactactac era o trasfondo sonoro de escuras covachas burocráticas habitadas por chupatintas amargados, de torvas comisarías de luz cirúrxica, antesalas de tundas e picanas, de redaccións de xornais que fedían a tabaco rancio e de pelis de detectives en branco e negro. Como o rinchar dos carros de vacas ou o retorno da roda dos teléfonos, a monótona salmodia das máquinas de escribir é un son ignoto para nativos dixitais e milenials. Un día, o meu pequeno Juanpe, diante da Olympia de seu avó, espetoume: Onde ten o monitor?

O teclear desta vella Olympia está indisolublemente unido á miña adolescencia. Acomodada no seu tapetiño de feltro verde cos bordos dentados, meu pai pasou das teclas ao papel infinidade de entrañables historias familiares e experiencias persoais; con esta vella Olympia transcribiu manuscritos e documentos orixinais de Otero Pedrayo (entre eles un curioso pregón nonato das festas patronais da Estrada dedicado a San Paio, neno e mártir), de Fermín Bouza Brey, de Martínez Risco, de Fraguas, de Ken Keirades, paisano seu de Callobre… e con ela deu testemuño dos terribles días do verán de 1936 na vila, días de fogaxe estival, insomnios e aceite de ricino. Agora miro a vella Olympia de papá, irta, muda, silente dende hai anos, anciá narradora de traballos e días, inútil cachifallo entre tanta artillaría tecnolóxica e sinto o tempo como unha indixestión ou abismo. Supoño que, como a Hal 9000, non hai outra que desconectala. Pero é unha despedida dolorosa. Axuda, creo, que dende a ferruxe que paseniño a vai cubrindo semella dicirme: Déixame ir. Esa melancolía dos obxectos, xa vostede sabe.