«Con tanta calor e choiva e frío as abellas xa non saben que facer, están descolocadas»

Yolanda García Ramos
yolanda garcía FERREIRA / MONDOÑEDO / LA VOZ

A MARIÑA

PEPA LOSADA

Fe Sixto, productora de miel de O Valadouro premiada: «Como veu este ano o mes de agosto foi o que nos fastidiou a produción, non foi a velutina»

27 sep 2024 . Actualizado a las 13:24 h.

Es hora de poner el dulzor a septiembre. Al igual que hablamos del «veranillo de San Miguel» cuando aún son agradables las temperaturas ya entrados en el otoño, el producto de temporada que producen las abejas es todo un manjar, para quien le guste lo natural y dulce. Pero también es tiempo de calibrar cómo ha ido la cosecha de este año, si las colmenas han sido productivas y qué factores han influido, a sabiendas de que desde hace años la velutina está ahí, complicando el trabajo delicado y esmerado de los apicultores. Ha ido a más el oficio, también por parte de jóvenes generaciones, en la comarca de A Mariña, obteniendo algunas marcas recién nacidas excelentes resultados en premios en los últimos años. Un reconocimiento a una labor antigua pero que requiere de constancia y de mucha atención. Este año, la velutina ha tenido un rival más potente: el tiempo adverso desde la primavera que afectó a la floración y a la vida entre panales. En general, calculan que la merma puede ser este año de un tercio de lo que se recogió el año pasado.

La veterana productora valadourense Fe Sixto (O Trobo Mel do Valadouro) describe que «a primavera empezou con moita calor e as abellas estaban fortes. Despois, empezou a vir frío e choiva; houbo cambios bruscos de tempo. As abellas xa non sabían que facer, estiveron moi descolocadas. En agosto, nas choivas comeron as reservas nas colmeas e coa calor a raíña poñía moito e non saían comer». «Ademais, do eucalipto non se puido aproveitar, cando nesta zona de costa é o que nos salva. Este ano, a producción de mel de eucalipto é bastante mermada, salvo algo que colleron do castaño cara o final. Ao ser malo o tempo en agosto, foi o peor que nos puido haber pasado». Señala Sixto que desde hace unas semanas los apicultores mariñanos comenzaron el proceso de «rapar», la extracción de la miel. «No Valadouro empezamos polas Festas do Oito, pero os que necesitamos axuda tampouco podemos programar porque cambia moito o tempo», indica esta productora que tiene alrededor de medio centenar de colmenas y gestiona también el Museo do Mel. «Este ano non lle imos botar a culpa á velutina, porque o mal tempo foi malo tamén para a velutina», añade Fe Sixto. «Todo isto non nos ten que desanimar. Hai que seguir», apostilla en defensa de una profesión que adora y que enseña también a los más pequeños a través del programa granja-escuela de la Deputación de Lugo.

Desde Mondoñedo, otra de las marcas de prestigio en la comarca es Mel de Modeiras, con Cristina Rubiños y unas 120 colmenas. Fuentes de la productora apícola mindoniense señalaron sobre la campaña de este año: «É bastante máis frouxa que o ano pasado. Un 30 ou 40% menos de colleita de mel que o ano pasado, facilmente». Enumerando factores, confirman: «O número un foi a climatoloxía. Coma quen di, non tivemos nin verán. Afectou en xeneral a todo. O tempo foi moi fresco e húmido. As chuvias de primavera lavaron as flores, co cal non quedaba nin polen nin néctar nas flores para recolectar por parte das abellas. Non foi un ano dunha primavera perfecta». «Sobre todo pola zona da Mariña o tempo foi bastante malo», resaltan, añadiendo: «Aquí temos unha climatoloxía que non axuda nada a que un se dedique só ao mel. De feito hai moi pouca xente que poida vivir da apicultura e incluso tería que buscarse outros recursos, sacando tamén outro tipo de produtos da colmea como o polen ou o propóleo, para tratar de vender máis». Aún así, en los últimos años nacieron nuevas marcas y algunas premiadas. «Dende a pandemia _valoran desde Mel de Modeiras_ houbo xeneracións novas que se foron metendo pouco a pouco. Somos bastantes apicultores, só na zona da Mariña».

Igualmente apuntan a que las condiciones climatológicas afectaron notablemente a la velutina, que perjudica las colmenas: «Este ano, a velutina nada, porque tampouco lle axudou o tempo. Foi así. Non deu despegado en primavera porque facía moito frío e cando despertaron as raíñas da invernada, moitos nidos primarios morreron de frío».