En certa ocasión, invitado a unha mariscada en Madrid por mor dun asunto laboral, un dos comensais, diante dunha fonte de nécoras, aseguroulle a Xulio que iso para el debía ser a comida de cada día, polo simple feito de ser galego. Sorriu diante da inocente aseveración e estivo tentado de comentarlle como na nosa bisbarra había unha frase para definir a pobreza das familias a mediados do século pasado: só comen nécoras. Tamén se lembrou daquel conto dos rapaces que atoparan unha centola que lle caera a un camión de marisco en dirección a Madrid, preto de Becerreá, e como era un becho moi raro naqueles lares, experimentando ou xogando con el foi dar ó pote do caldo. Cando os da casa viron aquela cousa vermella no medio das verzas, chamaron ó boticario, quen, sacándoa para un prato, foina papando coa desculpa de que a estaba analizando para saber se podía darlles permiso para tomar o resto do cocido.
Temos colgados un feixe de sambenitos que nos converten nunha especie de raza diferente na mentalidade dos demais poboadores deste reino, pero de todos eles, tal vez o máis interesante (ou absurdo) é pensar que habitamos unha terra de meigas, fantasmas e cousas polo estilo. ¡Santo poder das lendas!. Para algún forasteiro, nós somos algo así como unha panda de Santa Compaña en que vivos e mortos xogan ó tute e falan dos asuntos da vida coa mesma naturalidade ca calquera outros veciños en calquera parte do mundo. Os vivos e os mortos viaxamos no mesmo autobús e ata vemos xuntos os partidos do Celta, a quen hai algúns anos acusaban desde a prensa de Madrid de ter unha meiga en nómina dada a boa racha que levaba. E certamente, unha boa parte deses atributos son culpa nosa, do moito que presumimos do noso marisco, pero tamén do moito que pregoamos o esconxuro da queimada, pois non hai beberaxe mellor ca aquela que se acompaña de todo un ritual. ¡Que non sería o gintonic se os camareiros operasen na barra do bar como un meigo diante da apócema dun esconxuro!.
E acórdame todo isto despois de visitar a biblioteca dun dos nosos máis importantes mosteiros, onde cadramos, o meu fantasioso e barulleiro amigo Afonso e eu cun grupo de turistas madrileñas, enfermeiras para máis cadras, a quen, nun momento da visita, dirixíndose á guía preguntoulle polo «asunto do monxe Guillerme». Todos quedamos en silencio e á guía saíronlle as cores para confesar que non coñecía o caso. Daquela el, atraendo a curiosidade dos presentes, sinalando un dos andeis, convenceunas de que certo libro, cando entráramos non estaba alí, porque o espírito do monxe Guillerme andaba estudando os secretos de non sei que pedra filosofal. E como adiviñaba que iso non convencía a ninguén, aínda lles apuntou a un incunable aberto dentro dunha vitrina: «E é tan lento lendo que cada mes pasa unha páxina. Contade cantas van e veredes que son tantas como meses do ano levamos». Pois ben, tan absurda historia contada a persoas que pola profesión se sabe que non comulgan con rodas de muíño, aínda lles fixo acercarse a comprobar cantas páxinas pasaran, e cando interpelei a unha delas, que como podían nin sequera pensar que tal podía pasar, afirmoume: «Es que en Galicia, ya se sabe».
Ó final non sei se o que máis lles apeteceu foi crer que estaban diante dun galego que cría en fantasmas ou que a fantasía así narrada é un atractivo máis para todo turista, como pode ser o marisco ou unha foto a carón dun hórreo.