Avanzaban cara ao norte as nubes, avanzaban tan baixas que semellaba que lle ían lambendo os pés á serra. Refuxiácheste baixo a cuberta do portón dun alboio que era entrada para unha casa de pedra, cando a choiva empezou a caer copiosa e intensamente. Na beira do río, as follas das árbores tremían baixo as mestas gotas de auga. Depois de bastantes minutos, escampou e camiñaches até chegar diante dun empinado prado: un home con roupa de augas sobre un tractor falaba cunha muller que levaba nunha man un paraugas e na outra as cordas coas que suxeitaba dúas eguas castañas. Un pouco máis adiante, escoitaches o son dunha campá. Era mediodía. No medio da pista forestal había unha charca. Piaron uns paxaros entre unha silveira e cando pasaches por diante da taberna, dous mozos falaban e fumaban á porta. De súpeto, desde a horta, un can ladrou arrastrando a cadea á que se atopaba amarrado.
Pola tarde mentres camiñabas por unha pista de barro que separa Bermo de Coroño, asustoute o inesperado ruído dos cascos dun cabalo, que irrompeu repentinamente no medio da calma dos campos. Estabas contemplando a paleta de cores das follas das viñas sobre o lenzo verdoso dos prados, e tamén o amarelo pallizo dos milleirais aló ao fondo do val. Desbocado, o animal pasou indiferente polo teu carón e non se detivo até chegar a unha finca onde estaba atada unha egua baia, á que comezou a seducir. Mais era continuamente rexeitado. Mentres tanto chegaron dous homes nunha furgoneta. Un baixou cunha corda enlazada nunha man, mais o animal non se deixaba prender. O seu desexo parecía máis ben outro... Despois atravesaches a aldea e buscaches os pasais. Non puideches pasar o río, o caudal era ancho e alto e obrigouche a volver sobre os teus pasos para cruzar pola ponte.
Nunha tarde de regatos vibrantes e de pastos verde intenso, paraches diante da horta dunha casa na que había unha figueira chumbeira. Tocaches un figo maduro e cravaches nun dedo unha das súas finas e afiadas púas. Abriuse entón un ventano na túa memoria. Na escena víase unha tropa de cativos camiñando entre as leiras. Pasaron por As Fontaíñas, despois agocháronse detrás dun muro e andaron a gatas até acadar o camiño que levaba á eira dos Torrado de Brión. Uns puxéronse a vixiar mentres os outros sacudían na chumbeira. Logo de recoller os figos e metelos nunha saqueta, finalmente trazaron un plan de fuxida por outra ruta: escaparon a través das brañas dos Laguchos, dando un bo rodeo antes de repartir o botín e volver para as casas. E foi nese instante cando pensei de novo en vós, compañeiros. Pensei en vós porque, como di un poeta, é unha forma de salvarvos, de salvar os nosos invisibles vínculos comúns.
Recobraches o presente cando escoitaches o murmurio das follas outonais, que chamaban por ti. Miraches o seu brillo crepuscular baixo a pálida luz do atardecer. E un pouco antes de pórte de novo en camiño, mentres estabas sentado no muro da finca, falaches só e baixiño, para que ninguén da casa te oíra: «¡Sabedes que vos digo, vellos compas, nós soubemos moi cedo que as árbores dos bosques daban de mamar ao verde da herba que nacía debaixo deles, pero tamén axiña aprendemos que o vento do norte secaba a terra e arrefriar a auga das fontes e do mar!».