É luns. Día 18 de xaneiro. Agora que nos roubaron as noites, temos que aproveitar ao máximo as horas de luz. E por iso paso case todas as tardes nos arredores das paraxes da nosa infancia, vellos compañeiros. Ando polos sitios onde nos agochabamos de pequenos: entre os pinos, nos canavais, entre as mimosas, entre os outeiros, nas revoltas dos camiños de carros.
Fai unha media hora, percorrín o que vai dende a casa dos Carpulla de Brión até o Montiño. Atopeino moi coidado e limpo. Deixárono guapo de verdade. Detívenme nunha encrucillada e recordei aqueles días nos que xogabamos cunha pelota de trapo no campo de Novelle, mentres as ovellas pacían indiferentes aos nosos chíos. E lembreime da auga da fonte, que manaba por debaixo de dúas enormes rochas cubertas de mofo. Cando cansabamos, deitabámonos cara a abaixo e bebiamos naquela cristalina corrente que unha canle bordeada de xuncos conducía até as brañas próximas, agora poboadas de árbores.
Pensando naquelas ovellas que nos acompañaban, díxenme que non gardaba memoria de que algún dos habitantes das nosas aldeas desempeñase o oficio de pastor. Mais aínda así, a figura do pegueiro é moi prezada no porto do meu recordo, pois anos máis tarde topeime con ela na Historia Sagrada: o coro de anxos anuncia a uns pastorciños o nacemento do Neno. Pero tamén me tropecei con ela na obra dun grande filósofo como é Martin Heidegger, que falaba do «pastor do ser». Aínda que probablemente noutro eido, talvez non tan metafísico, Fernando Pessoa arranca os poemas de Alberto Caeiro dicindo: «Eu nunca gardei rebanhos/ Mas é coma se os guardase. Miña alma é coma un pastor/ Conhece o vento e o sol/ E anda pela mao das Estaçoes/ A seguir e a olhar». O mesmo Berger comparaba a Historia coa poeira que levantaba un rabaño que levaba con man firme un pegureiro atravesando a inmensa chaira castelá.
A única vez que estiven preto dun pastor de carne e óso foi nas montañas do nordeste de Portugal, moito máis aló de Chaves. Iamos para Tras Os Montes, camiño da cidade de Braganza. Era a finais do mes de novembro. No cumio da serra facía moito frío. E alí topamos cun home fraco e envolto nunha especie de capa grosa. Aos seus pés, xacían dous cans e el tiña as mans apoiadas nun caxato coma se fose un gran garabullo de carballo. Á súa vista o rabaño de ovellas e cabras. Cando o observei máis de cerca, vinlle a pel da cara curtida e coma rabuñada polo vento, e entón pensei: «Non todo o mundo serve para ser pastor. Para empezar hai que ter un singular amor á soidade. Pero ademais é necesario estar dotado dunha especial intuición, esa que avisa dos perigos: da tormenta que aínda vén por lonxe e da inesperada e traidora aparición do lobo».
Mais ao mesmo tempo decateime de que tampouco moitos servimos para ser labradores. Pois tamén se necesita estar feito dunha pasta especial, ser algo distinto: sentir unha certa atracción polo halo de vapor que saía ou se desprendía das cortes. Pero tamén se necesitaba que se ensanchasen os pulmóns e o corazón ao ver madurar os froitos dos campos e, sobre todo, levar a cabo con alegría e orgullo os traballos agrícolas.
E mentres lle daba voltas a estes pensamentos, xurdiu na miña imaxinación o rostro de Wallace Stevens. O escritor norteamericano dixo, entre outras moitas cousas, que o poema só se lle revela ao home ignorante e que en todo verdadeiro poeta ten que aniñar algo de campesiño.