Coa chegada duns días solleiros e mornos e con luz clara, tan limpa que mesmo parecía cegadora, sobre todo nas horas centrais das xornadas, veu tamén a necesidade de visitar o cumio da montaña. E aló fomos. Aparcamos o coche cerca dun megálito situado a uns metros da entrada á pequena aldea de A Graña. Nun par de horas de andaina percorremos outras tantas sendas, ambas as dúas dunha curta e espesa herba verde intenso. Sobre ela, silenciosas pegadas na tarde gris, cuxa luz cae sobre as aldeas sementadas aos pés das ladeiras que morren no litoral da ría de Noia e Muros.
No amplo marco do visible non se visualiza, pero adivíñase, a figura do mítico Monte Pindo, envolto nunha densa bruma. Mirando cara a onde se sitúa o chamado Olimpo Galaico, invádeche un enxame de recordos sobre a primeira vez que escalaches a encrespada costa cara á súa cima, transitando por un prego da faldra montañosa que vos conducía até Pena da Moa. Pola empinada pendente arriba, nos seus laterais había carballos ananos poeirentos, mentres víboras de brillante pel metálica durmían enriba das pugas dos toxos, abrasadas por un sol que caía sobre todas as criaturas viventes sen sentir a máis mínima compaixón por elas.
Desde en fronte da rústica construción megalítica, partía unha pista-camiño aberta por tractores, cara ao sueste, onde ao fondo se erguían numerosos aeroxeradores, xigantescos muíños metálicos de vento. Como testemuña das chuvias pasadas, unha charca adornaba o percorrido da travesía. Un pouco máis adiante, unha ducia de vacas pastaba, pero deixaron de facelo cando enxergaron a sombra lonxana dun intruso avanzando cara ao espazo onde estaban. Ao outro lado dos restos dun antigo valado de arame, tres cabalos miraron e afastáronse uns metros e seguiron mexendo na herba, ignorando a irrupción dun estraño na pacífica calma da tarde. Trepas despois uns outeiros que configuran coma un conxunto de seres mitolóxicos esculpidos no granito polo paso do tempo, das tormentas, do vento e da calor. Desde esa atalaia no campo de visión, as reses continúan avanzando sobre unha verdosa explanada, agás dúas unidades que de cando en vez se paraban a mirar para atrás coas orellas de punta, coma dúas antenas. E no lado esquerdo, entre un mar amarelo de toxos en flor, a auga dunha lagoa tremía baixo a luz do atardecer de abril.
Sopra un aire fresco. Aspiramos o seu perfume. El tamén respira a nosa suor. Desde alí miramos toda a montaña, ela tamén nos mira. E parécenos un enorme animal tomando a sesta arroupado pola calor do día. Soña con nós. E nós soñamos con ela envolta nunha nube azulada de luz. Soñas que croan as ras entre os xuncos metidas na auga morna da charca, que tamén nos soña coma estes penedos solitarios que dormen en silencio.
Regresas ao punto de partida. Na dirección oposta á de antes, uns espiños en flor, brancos coma se acabase de nevar. Están nunha finca circundada por un muro de pedras cubertas cun mofo verde intenso. Unha grosa alfombra de herba cobre a pasantía que remata nas inmediacións do bar Seara. Volves ao coche e un pouco máis tarde atravesas a aldea de Noceda a través dunha estreita calzada ateigada de gatos. Os cans calaban. Sobre a pequena pontella: música acuosa. Brota dun regato, dunha fonte e dun pequeno lavadoiro. Máis adiante paraches no cruce de Sabuceda: dúas casas de escura pedra na marxe dun regueiro que se cruza sobre unhas laxes de grande tamaño. E tamén entre dúas carballeiras. De entre as súas densas masas arbóreas xorden berros de aves nocturnas. Antes de descender pola pendente de Cubelo, onde aínda son visíbeis as pegadas do infernal incendio do ano pasado, subiches o Pico da Moreira. Diante dos ollos todas as aldeas do val. E aló no fondo, as bateas coma un enxame de zapateiras tremendo sobre o espello do mar de Arousa.