Arriba, nas inmediacións das aínda queimadas enferruxadas ladeiras da serra, latexan vibracións estrañas. Preto da fonte dos Loureiros e diante da vella ponte que atravesa a canle do Río do Tronco, chegoulles o eco dun ouveo desde o alto da montaña e rachou o silencio de chumbo que abrazaba todo o val. Escoitastes despois, cando descendiades por un camiño de cabras, a música da auga rodando entre os pelouros da corredoira dos esquecidos, que buscaba o repouso entre a herba que alimentaran noutrora as brañas perdidas. A luz bañábase núa nos remansos ignorados do retorcido curso do regato que esquivaba a aldea.
Música. Sons. Por todos os currunchos. Por iso esta é terra de músicos. De fabulosos gaiteiros e percusionistas coas veas colonizadas por ritmos africanos. Abaixo, mar, vento e follas que voan na tarde azul, que se desparrama sobre a area na penumbra dunha costa deserta. Correntes de regatos. Galos e galiñas. Culebras que espertan e saúdan con seseos as mañás. De calquera cornecho saen sons. Música. Choiva. Gotas que esvaran polas fiestras pechadas. Música. Sombríos acordes no dourado atardecer. Vestíbulo solitario. Tronos que iluminan os camiños intransitados. Unha voz dorida e trémula vén desde unha casa. ¿Pensamos en algo cando escoitamos música? Non sabemos. Pero cando estamos no medio dun bosque e o vento asubía: ficamos hipnotizados. Atrapados na bela e delicada tea da música: escoitala polo menos dúas veces ao día. Melodías... luminosas guíannos na escuridade.
Odio. Amor. Xa somos demasiado vellos… para captar a afastada melodía do río do amor. O eco da fonte voa por enriba do alto centeo no ardente anoitecer de xullo, mentres as follas murmuran oracións novas, descoñecidas para o solitario camiñante, que agora atravesa unha terra poboada de sombras. Cando se achegou até a praia, contemplou unha preamar de música. Evocou a marea sonora da memorable Sinéad O'Connor e, ao mesmo tempo, ouviu un chirlo. Tamén chirlaba o merlo na silveira o día que morreu súa nai. O merlo, corpo breve vestido de negro plumaxe cun cacho de vimbio na boca, vive entre a follaxe, onde arestora repousa o corpo sen vida da rebelde e brava filla de Irlanda, a quen alguén describiu coma «belleza desvalida». Música, vida que se nutre dunha voz fenecida.
Nese mesmo día, no día do seu último alento, un merlo flauteou no atardecer: Camiñaba por diante da casa dos Cuqueiros. Non topara con ninguén na aldea. Parouse e amosou en silencio o seu agradecemento a Manolo o Calceteiro porque lle dixera o alcume dos Casais. E logo recordou que a noite anterior a saber da morte da indomable vocalista irlandesa, foise para a cama despois de ler un fermoso verso dun poeta mexicano, Carlos Pellicer, que rezaba así: «El agua de los cántaros sabe a pájaros». E parado entre as casas, pensou que esa mesma noite soñara cun bosque cuberto de escarcha polo que andaban desorientados anciáns asmáticos.
E aínda se lembrou doutros soños desa noite torturada pola calor. Foi tamén no mes de agosto cando acompañou a súa irmán Eugenia a regar o millo na leira da Boqueiriña, a onde descendía a auga dende o pozo que estaba debaixo da horta dos Barreiro, no curruncho xunto ao piñeiral do señor Claudio, un pouco antes da costa do Souto. Tería daquela nove anos. E de súpeto, un sopro de vento apagou a luz do candil que tiña agarrado nunha man.
A escuras escoitaron o intenso muroullo que facían os grilos no silencio da ardente noite. E súa irmán sen parar de traballar calmou a súa inquietude: «Fan tanto ruído para que non se nos aparezan as almas dos defuntos que están castigados no Purgatorio». Foi nese intre cando espertou. Estaba moi asustado. E logo suspirou fondamente. Un sopro de vida entrou na súa alma.