Falamos hoxe, compañeiros, do noso territorio, da nosa terra, daquela terra apegada ás nosas mans, pés e tamén á nosa pel. Falamos de toda aquela terra que cabía dentro do talle da nosa infancia. Dentro daquel recipiente que, entre outras cousas, se usaba para recoller o viño que caía da prensa onde se estrullaba o bagullo das uvas. Alí dentro, xunto a nós entraban os ladridos e ouveos dos nosos cans, que en modo algún eran as nosas mascotas. Aqueles cánidos, cando botaban escuma branca pola boca, ou se retiraban a unha cova nos lindeiros das toxeiras ou eran descerrollados. Contra daquela terra agreste e salvaxe endexamais arrebolamos insultos, desprezos ou infamias, nin sequera llas escoitamos a quen tivo que emigrar na busca dunha sorte mellor da que aquí tiñan.
Nós ficamos aquí. Quedamos cos mocos colgados dos narices e cos pantalóns de maón cos petos rachados e coas zapatillas furadas polas puntas dos dedos gordos dos pés. Os que quedamos amabámola coa nosa inocencia libidinosa e practicamos sexo con ela nos amenceres sen temor nin rubor. Eramos coma bolboretas namoradas revoando ao arredor da súa húmida pel engurrada, o seu corpo excitado e perlado de brillante orballo. Por aqueles tempos, o amor, mesmo o de forma pintoresca, non era un delito. O que si era delito era non querela.
Naquela terra da nosa infancia traballábase moito e duro. Pero tamén se comía, bebía e se celebraba. E cantábase e bailábase ao son e ao ritmo dun gastado acordeón. E arestora, amigos e compañeiros, de novo sentimos ganas de ser mudos coma as pedras, paxaros sen ás que voan libremente, leña que arde na lareira e fume para purificarnos e para, diante da luz do sol que penetra pola fiestra e quenta a parda mañá do outono, evocar deste xeito aquel tempo, e tamén para esquivar o esquecemento, pero á vez para rememorar os fragmentos de herba que as vacas deixaban detrás delas segundo avanzaban polos prados.
Lembrades cando conduciamos o gando para que pacera nos arredores dos campos de Novelle? Por entón, nós xa amabamos en secreto as nosas rapazas, pois naqueles afastados días todo o existente estremecía os nosos sentidos. Amabamos case todo o que había debaixo dun ceo amable e azul, enriba do cal intuíamos que había alguén superior a todos. Talvez por iso nós non eramos rancorosos, mais si compasivos cos impedidos. Hogano sabemos que as migallas de herba que deixaban os animais entre os seus pezuños eran para non perderse no camiño de volta cara ás cortes. Nós sementabamos migas de pan para os paxaros.
Aqueles nosos animais non coñecían os horarios. Só lían a fina tira de luz que separaba a noite do amencer e viceversa. A mesma invisible liña que separaba o comer do rumiar e o sestear. Aqueles animais que miraban sen pudor para os días nos que ti, meu tenro amor, eras unha adolescente tímida e sonrosada. Ás veces, sábelo ti ben, nosa nena, ás veces cantabamos ás bestas, mesmo ás bestas moribundas. Eran case sempre feras nocturnas e malditas. Deostadas por case todos, desde os labregos até os pijos urbanitas, que aínda que coidan ás súas mascotas coma fillos, nunca se relacionaron con animais salvaxes, cara aos que nunca amosan compaixón, nin cando están feridos de morte.
Nos nosos soños os lobos achegábanse até os arredores da aldea pola senda das Revoltiñas. Traían os ollos acendidos de lume e iluminaban o camiño. Tamén amosaban os brancos cairos e gruñían. Coñeciamos que antano os cazadores agardábanos agochados detrás dos muros nos Catro Camiños. Fumaban nun escuro e fondo silencio. Din que en plena noite todo semellaba unha negra chaira. Entón xurdía do piñeiral dos Carreró un repoludo raposo dourado. Esa era a materia que alimentaba os nosos soños e pesadelos.