Sonoro, ten piedade dos nosos trompos!

Gonzalo Trasbach
GONZALO TRASBACH (IN) SOMNIUM

BARBANZA

PACO RODRÍGUEZ

24 nov 2024 . Actualizado a las 05:00 h.

Luns, 11 de novembro do 2024. É a festividade do patrón da nosa aldea: o santo Sanmartiño. Polo mediodía, poste en marcha cara ao teu lugar natal. Esperas atopar veciños nas inmediacións da capela. Ninguén. Máis tarde dixéronche que unha hora antes lanzaran ao ceo unha ducia de foguetes. Silencio case absoluto. Abres a cancela de ferro. Logo das escaleiras, o pequeno adro do santuario, que parece durmido no soño mineral impasible da pedra, o material do que está construído. Pervive a brancura dunha cala no lado esquerdo da porta. Murchas hortensias coroan o bordo da muralla que sostén o espazo que rodea o templo por enriba do que antigamente era a corredoira das Cabadas. Nos ventanucos laterais da igrexa vense cirios acendidos, para que o santo poida percibir aos que o visitan sen entrar no seu interior.

 

Aló no fondal, detrás de Agüeiros, o mar brilla coma un espello de prata baixo a tenue luz do sol, que se espalla sobre os campos de Lara, de Tarrío e dos agros da veciña Trebonzos. E despois observas que un mando de espadanas, vestido co seu silencio vexetal, sorrí nun curruncho do adro. Logo de permanecer quieto e calado durante uns minutos, repentinamente arrincas a rezar en voz queda, e lentamente vas dicindo:

Sonoro! Aquí e arestora todo o que está diante dos ollos e mesmo o que non é visíbel fala: a choiva, a auga da fonte que nace debaixo do santuario, os ladridos do can de Ángel o Mudo, o voo dos rabilongos entre os loureiros, o vento que se enreda entre as canas, onde se agocha o paporroibo. Todo está en movemento coma o Anxo que vén anunciarnos o tempo de advento, antesala da chegada do Neno á Terra, para lembrarnos que todo é mortal.

Sonoro! Despois do dourado verán, vén vindo o tempo, o noso tempo. Xa está entre nós o veranciño de Sanmartiño, cando o sol das mañás iluminaba as matanzas dos porcos nas aldeas, na época na que se rescataban dos seus escondedoiros as buxainas para poñelas a bailar nos camiños e nas delicadas mans dos nenos e das nenas. Tralos tépedos días dos que gozamos, Sonoro, non te esquezas! Solta os ventos do nordeste para que nos traia nas súas ás o frío inverno, as xornadas máis curtas do ano e a branca xeada, que pinta coa cor do Nadal os campos solitarios. Coa súa arribada abriranse despois as escuras adegas e estrearanse os viños novos, que repousan agardando pola apertura das barricas para respirar pausadamente. Quentarémolos primeiro cun tizón ardente da fogueira e logo beberémolos acompañados de roxóns ou torresmos de touciño vello.

Na serena calma da tarde, a senda. Alfombrada de arumes esténdese diante de ti cara ao nordeste. Vai desde As Carpinteiras até máis aló da autoestrada, case na beira do Loreto. Paras na metade do percorrido. Ninguén. Os paxaros enmudeceron. Reina unha quietude espectral. E de súpeto, tes a impresión de que te vixían uns enormes ollos ovalados. E un pouco máis adiante sentes que non es ti quen mira, senón que son as árbores as que te ollan a ti.

Uns metros máis arriba, albiscas un claro case redondo entre os piñeirais. De inmediato ábrese unha escena da infancia na túa memoria: varios cativos están de pé arredor dun círculo debuxado con tremoroso pulso na terra seca da corredoira. Dentro da circunferencia baila unha trompela de longa e afiada punta. Todos agardan expectantes o remate da súa danza. Se sae para fóra da liña, salvarase, mais se fica dentro, será dilapidada coas buxainas dos outros. E entón volves pregar de novo: Sonoro! Sabemos que nos podes despoxar de todas as cousas que posuímos, mesmo nos podes quitar a vida. Mais, con todo, rogámosche fervorosa e humildemente que teñas piedade dos nosos antigos trompos!