Afeccionada ao teatro, está implicada en distintos movementos sociais
29 mar 2025 . Actualizado a las 05:00 h.O primeiro que toquei cando chego á casa de Celia e Ramón para esta entrevista, foi un libro de apuntes escolares, con anotacións e debuxos de xeometría, pero todo en ruso. Foi dun tío de Ramón, mariño mercante, que no 36 fuxiu para a URSS por medo aos golpistas. Máis de vinte anos fuxido nun país de acollida e, co tempo, un ruso máis. E, logo, un ruso en Ribeira.
—Como foi de importante a túa familia na túa formación, Celia?
—Pois débollo todo. A miña militancia política, ideolóxica e en valores vénme do meu avó: é o seu referente no compromiso social. Intelixente. A raíz dunha operación de pulmón, convalece durante máis dun ano no hospital, onde descobre a súa afección pola lectura. Foi grande afeccionado á fotografía, que revelaba el mesmo, e era oínte asiduo de Radio Pirenaica... que tiña agochada no faiado.
—De onde che vén a túa afección polo teatro?
—O meu avó foi, nos anos 50, director dun grupo de teatro en Palmeira Tierra baja, La pasión, Pan de piedra... Obras xa cun certo compromiso social para entón. Hai 15 anos, a ANPE do Colexio Público Palmeira crea un grupo de teatro para a rapazada, que dirixe Chiqui Durán, e de aí xorde un grupo independente para adultos. Pero por problemas de local e financiamento, arribamos no grupo de teatro municipal de Ribeira. Iniciámonos con La casa de Bernarda Alba, de Lorca, que levamos a Madrid, ao Certame de Teatro Afeccionado Paco Rabal en Águilas, Murcia, (premio á mellor escenografía) e por toda Galicia a través da Rede Cultural da Deputación da Coruña. A última peza, Criaturas. E aí seguimos.
—Formas parte da Plataforma da Sanidade Pública do Barbanza.
—E activamente, por esixencia do problema. Palmeira estivo un ano sen médic@. No fondo, o desexo da Administración de centralizar as consultas en Ribeira, en detrimento dos tres periféricos. Agora mesmo, en Ribeira faltan catro médicos, o que supón que catro mil pacientes carecen de médico de cabeceira, polo que teñen que ser derivados a outras consultas. Non hai outra, os dereitos gánanse na rúa!
—Que me dis de Mulleres en Acción do Barbanza?
—É unha asociación feminista que loita contra a violencia de xénero en xeral, con charlas, presentación de libros, acompañamento e asesoramento —de apoio psicosocial a familias en crise—, actividades a favor da muller o 8 de marzo e o 25 de novembro, a Columna das Vidas Fendidas, a defensa dos dereitos LGTBI ameazados, entre outras.
O feminismo é igualdade, e por iso é atacado polo medo a perder privilexios mal entendidos. O machismo é unha lacra social que cala mesmo nos sectores máis novos, o que supón un gran retroceso social en temas xa superados como o aborto, a liberdade sexual etcétera. Danse máis mortes por violencia machista que por violencia terrorista en España, dende que se contabilizan: 1.300 feminicidios dende 2003.
—Fálanos de Somos Refuxio, Somos Humanos.
—Unha asociación en torno á emigración que agroma ao abeiro das mortes de inmigrantes afogados no Mediterráneo. Recordan o neno sirio Aylan tendido na praia? Ai, os mortos non son iguais! Somos un pobo de emigrantes. Sómolo de acollida? Antes da Guerra Civil abandonamos Galicia á procura de pan ao redor de 1,2 millóns de galeg@s, dunha poboación total de dous millóns, dos cales, medio millón segue fóra; e nos anos 60-70, emigramos a Europa máis de medio millón, sen contarmos a emigración interior.
Por iso, temos a obriga de sermos solidarios cos que agora chegan. Á parte de que a mestizaxe é boa en si, a nosa economía precisa desa man de obra. Non nos quitan o pan, tráennos solucións! A pesca, a construción, a atención aos maiores... E cobrando menos, ata a explotación! Xenofobia intolerable!
—Que nos dis da Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica do Barbanza.
—A ARMH do Barbanza encarna todo un exemplo a seguir nas reivindicacións xustas, democráticas e legais. Presidina dende 2018 a 2023. Veño dunha familia represaliada e sei do que falo. Meu avó Manuel foi sindicalista, perseguido e encarcerado; miña avoa Concha, rapada e vexada por ser a súa muller.
En Ribeira amplifícase co tema da rúa dedicada a Miguel Rodríguez Bautista. E, fronte á opinión do entón alcalde M. Ruíz, eu defendín e defendo que foi o responsable da represión, como xefe provincial e local do Movemento. A memoria segue viva. Os mortos e desaparecidos cóntanse inda por miles. Por iso, esiximos o cumprimento da Lei de Memoria Democrática e, contra o revisionismo, que se impoña a verdade, a xustiza e a reparación. E que as cunetas falen!
—De número dous en Suma Ribeira.
—O partido político Suma Ribeira, no que militei entre o 2019 e o 2023, procede do círculo de Podemos, entre outros moitos movementos político-sociais nacidos naquel momento de gran ebulición. En concordancia con esta liña de protesta, nace para facer oposición. Resultou para min unha experiencia positiva, inda que o traballo feito non se reflectise de todo na sociedade. Penso que era un bo proxecto para Ribeira, e sinto que non tivese continuación no presente. Era necesario.
PERFIL
Activista a prol dos dereitos humanos
Celia García Pillado nace en Palmeira en 1962. Ten dous fillos, Pablo e Celia. Estudou no Colexio Público deste pobo, logo faise técnica en márketing e vendas, e traballa no sector do comercio e da floristería («arte floral»). Afeccionada ao cine, destaca entre as súas favoritas, Novecento, O Padriño e Memorias de África. «Crieime cos avós; meu pai, librepensador, estaba enrolado na Mercante, e miña nai traballaba na conserva do Barbanza». Activista pola autonomía do Sahara, acolleu unha nena, Hassina, viaxou aos campamentos saharauís, e segue mantendo contacto con ela.
Milita na Asociación da Memoria Histórica do Barbanza, da que foi presidenta entre 2018 e 2023, apoiada por un eficaz equipo do que se sente especialmente orgullosa e agradecida, con logros como a publicación dos Episodios barbanzáns, o Diario de Julio Silva, a colocación da placa en Boisaca, o monumento aos represaliados en Ribeira, ou a retirada de simboloxía franquista, entre outros. E forma parte de outras varias asociacións polos dereitos civís e humanos. Pregoeira da décima Festa do Polbo de Palmeira 2024, recórdoa cun sentido e apaixonado discurso contra a represión franquista, en xullo de 2023, na illa de San Simón, hoxe Lugar de Memoria Democrática.
Como escritora, estreouse en colaboracións puntuais co xornal O Barbanza, en temas de actualidade, de crítica política e social. E adora a lectura, Rosalía, Lorca...
O seu referente
Ten o «tío Pillado», seu avó, como referente. «Recordo as representacións que faciamos na casa ambos os dous de protagonistas, imaxinando un público entregado, o que, para min, significaba ler e representar. Xuntos viamos e gozabamos de Estudio 1 (1965-84), o que tamén influíu nos meus gustos polo mundo da farándula».
Del herda tamén a conciencia de clase: «Somos traballadores e fillos de traballadores». E o que dicía ía á misa, inda que o cura non o vise nunca pola igrexa. Ou talvez por iso!
De súa avoa conserva a vontade: criou os fillos, atendeu a casa, e mesmo acompañaba o seu home nas obras. Logo, «gardou a súa historia nun caixón»: o medo era moito. Pero agora é responsabilidade das netas homenaxear a memoria dos seus. «Mientras me quede voz, no han de callar mis muertos»