Flores que nestes días luminosos, coma símbolos da finitude, axiña murcharán
13 abr 2025 . Actualizado a las 05:00 h.Aroma de primavera no aire. O limo dos días de inverno, coma a tona do leite cando as nosas nais o fervían nunha cazola na lareira, tapiza a superficie da auga que enche os regatos e gabias das pistas de terra, na zona baixa da Agra de Comoxo. Cerca do río, brilla o amarelo dos lirios. Variada e intensa paleta de cores. Flores que nestes días luminosos, coma símbolos da finitude, axiña murcharán. Ficarán nos humidais as espadanas coas longas verdes follas que aló polo dez de xullo alfombrarán, coma todos os anos, as pedras da calzada da igrexa do santo Cristovo. Remata marzo. Arrinca abril. Cando eramos rapaces escoitabamos sempre coma un mantra, arestora xa case esquecido, este refrán: «En abril augas mil». E, en verdade, tiñamos a impresión que nese espazo temporal nunca se cansaba de chover, nin de día nin de noite.
Co paso dos anos, xa cando adultos, alguén nos presentou un poeta norteamericano afincado en Londres chamado T.S. Eliot. E foi entón cando coñecemos unha nova versión sobre o mes cuarto. Este escritor, no seu tráxico poema A terra baldeira, dinos isto: «Abril es el mes más cruel, /criando lilas de la tierra muerta, mezclando /memoria y deseo, /removiendo turbias raíces con lluvia de primavera». Mentres recordas na ponte de Ordenario, o río descende calmado e sereno. A luz da tarde vaise difuminando. Escóitanse os ladridos dos cans de Teaño e Runs.
Coa vinda da nova estación e o cambio da hora, estraños e inquietantes personaxes empezaron a pulular polos teus soños. Logo dunha perturbadora primeira sesión, consolácheste considerando que as persoas solitarias acostuman ser adictas a beber nas drogas dos soños. Tanto é así que tenden a interpretalos coma se fosen milagres. Neste mesmo senso, lembraches que algúns escritores, coma por exemplo Franz Kafka, tiñan a costume, antes de meterse na cama para durmir, de saír primeiro ao balcón e botarlle unha ollada ao mundo nocturno, mudo e azulado, pois era a materia da que se alimentaban os seus soños e pesadelos.
Decatácheste da situación despois dun escarpado percorrido cando sentiches que un intenso cansazo se apoderaba do teu corpo e tiveches a sensación de que viviras varias vidas nas poucas horas da andaina. Esa mesma noite, talvez polo cansazo, soñaches que diminutas criaturas penduraban do teito da habitación sostidas polos recios músculos de antigos labradores. Como, segundo avanzaban as agullas dos reloxos, eses seres se multiplicaban, espertaches asfixiado.
Pola mañá, cando repasaches o acontecido no escenario das sombras, rememoraches que no libro que acabas de ler, Edna O´Brien conta que Salvador Dalí, estando nun hotel de París, ergueuse sonámbulo e atopouse dando saltos para esmagar cunha toalla os bichos que avanzaban polo chan do cuarto. Na noite posterior entrou en escena a figura dun home alto e corpulento cunhas patillas coma se fosen as navallas dos bandoleiros andaluces. O home atravesaba unha chaira solitaria por debaixo dun ceo que cruzaban estrañas aves que caían en picado sobre casas sen tellados, situadas nas inmediacións dun cemiterio de lápidas sen nomes, pero cubertas de flores. Ao mesmo tempo, nun curruncho, ánimas de defuntos da aldea, partíanse de risa, mentres tremías de medo e pánico.
Veu despois a calma. Foi cando consideraches que se trataba de vagabundos dunha nobre estirpe que visitaban o voso territorio. Regresaran para testificar se a vosa Galicia era ou non tan pobre e zarrapastrosa coma a que eles coñeceran. Eles recordaban unha comunidade de barro e lodo. De árbores empapadas de choiva e de muíños sen gran para moer. Eles sufriran pais violentos e ásperos coma toxos. Pero tamén nais de carácter indomable e de enormes e bondadosos corazóns. E coñeceran mozos condenados desde a adolescencia a vivir atados aos arados de pau e a racús de remos, pero sen vela. E logo espertaches. Abriches a fiestra e de fronte topaches campos abertos salpicados con botóns de ouro e brancas margaridas.