Gonzalo Hermo: «Eu son un narrador frustrado»

Héctor J. Porto REDACCIÓN / LA VOZ

CULTURA

PACO RODRÍGUEZ

O escritor rianxeiro obtivo o premio Afundación coa obra «A vida salvaxe»

18 jul 2018 . Actualizado a las 05:00 h.

Escritor de curta produción, Gonzalo Hermo (Taragoña, Rianxo, 1987) acadou abondoso recoñecemento cos seus poemarios Crac (2011) e Celebración (2014). Co terceiro, A vida salvaxe, obtivo o premio Afundación, que concede esta entidade co apoio do Centro PEN Galicia e a Xunta.

-¿Este novo libro é unha aposta pola «nature writing», que din os ingleses e está tan de moda, un canto ao regreso á natureza, ou un paseo polo lado escuro tipo Lou Reed?

-O que propón o libro é unha entrada no bosque en solitario, pero por outra banda tamén está iso de que a vida é salvaxe, violenta. O libro pendura desas dúas pólas.

-¿Aflora unha militancia Thoreau ou o rapaz de aldea que reivindica o seu universo?

-Poeticamente, sempre fuxín da natureza. Aquí hai unha reconciliación co meu pasado, o dun neno rural. Nun determinado momento necesitei marchar de Taragoña, e agora que xa teño 31 anos podo reconciliarme coa miña infancia. E unha das cousas coas que quedo é ese contacto que tiven coa natureza, saber os nomes das árbores, cando florecen... Todo iso é interesante; non dende o punto de vista da idealización da paisaxe, pero si do contacto con ela.

-Parece algo autobiográfico.

-Os meus libros son e non son autobiográficos. Parten de experiencias vitais moi potentes. Cando escribo é porque hai algo na miña vida que me está interpelando. Non escribo desde o baleiro. Nese sentido é autobiográfico, procede dunha pescuda persoal. Por outra banda, os meus libros tenden á abstracción, polo que é difícil tirar deles cuestións relativas á miña vida particular.

-Non hai un volcado de ego.

-Non é un diario persoal. Xamais quixen facer iso. Non estou no que é a moda da poesía, que vai no camiño de máis eu, do confesional.

-¿Hai lugar para a poesía?

-A poesía nunca foi un xénero canónico. A xente cre que si, pero non. Dende que Safo en Lesbos comezou a cantar coa súa lira, hai poesía; sempre nunha posición marxinal, antidiscursiva e antihexemónica, en contra das correntes dominantes. E creo que é o espazo que lle corresponde. Quizais nunca será unha arte de masas, pero non pasa nada. Na sociedade actual, dominada pola publicidade, pola linguaxe que se consome, que é obscenamente significativa, que non che dá pé a pensar nela, a poesía é todo o contrario. E xa por iso merece a pena que siga existindo.

-Vostede, que, amais de poeta, andou metido na editora de poesía Chan da Pólvora, saberá se hai lectores...

-Fun socio fundador da editora e da librería. Pero lévano outras persoas. O certo é que hai en Galicia unha librería especializada en poesía, cando non a hai en grandes cidades do mundo. Hai pouco estiven en Nova York e só hai unha librería de poesía. Isto di algo da nosa tradición como galegos, do papel que ten a poesía, dende as cantigas medievais ata Rosalía. Aquí hai xente que case lle reza a Rosalía, aínda que é fundamentalmente unha poeta. Un exemplo desa puxanza son dúas editoriais que xurdiron hai pouco, Chan da Pólvora e Apiario: están aí, teñen títulos novos e os libros véndense, polo tanto hai lectores. Son poucos, pero escolleitos.

-Require compromiso, non é unha lectura de inicio fácil.

-A poesía é o xénero máis aberto que hai, onde ti podes poñer máis de ti mesmo. Pero si require unha esixencia grande: un poema debes lelo cunha certa concentración, normalmente só, en silencio.

-Percibe algo xeracional neste «boom» da nova poesía galega, ¿identifícase?

-Cando hai literatura nova, a maneira de abordala é sempre a través da xeración que comparte proxectos estéticos. E eu coido que iso se deu moi pouco. ¿Que hai de compartido? Pois unhas experiencias vitais. Por exemplo, as persoas da miña idade criáronse en condicións de posmodernidade plena. Ao mesmo tempo, fomos a xeración Xabarín, criámonos cunha televisión pública galega, co galego no ensino, cunha radio, é dicir, co sistema que desenvolveu a autonomía. Ao tempo o que compartimos é a precariedade. Somos a xeración da sensación de fraude, de estafa. A xeración á que lle dixeron que todo ía moi ben: estuda, estuda, que vas ter un bo traballo. Había moita xente que estaba entre algodóns, soñando, e dun día para outro vimos que eses algodóns estaban podres. Compartimos iso, e coido que xa é moito compartir.

-Cando un poeta triunfa, parece que anuncia a entrada na narrativa, nun desafío literario, digamos, maior.

-Eu son un narrador frustrado, de sempre. Non sei escribir narrativa. Un ten que coñecer as súas limitacións. Podo escribir un bo poema, se teño o momento, se me poño. Pero coa narrativa... A min interesoume contar historias, e facelo a través da prosa. E teño proxectos frustrados (varias novelas, algunha xa con seis capítulos) porque non logrei centrarme en narrar, sempre me perdo nos detalles.