AValle-Inclán faille xustiza a súa xenialidade e o seu ininterrompido éxito como escritor e, sobre todo, como dramaturgo. Algo que puiden comprobar estes días en Madrid cando pretendía ver a súa obra Luces de bohemia no Teatro Español da Praza de Santa Ana, onde estará ata o vindeiro 15 de decembro. A miña frustración foi total cando tratei de ir vela, porque a resposta que recibín desde a billeteira do propio teatro foi moi contundente: «Xa non quedan entradas». E non souberon dicirme se habería algunha sorte de continuidade ou prolongación despois desa data, para esa xente que quedou coas ganas de asistir á representación.
O dramaturgo galego, que naceu en Vilanova de Arousa (Pontevedra) en 1866 e que finou en Santiago de Compostela o 5 de xaneiro de 1936, deixou unha magnífica restra literaria que o converteu nun creador indiscutible, a quen o ditador Primo de Rivera definiu no seu día como «eximio escritor e extravagante cidadán».
Valle-Inclán renovou totalmente o teatro que se facía naquel momento con obras como Luces de bohemia e Divinas palabras, que son quizais unhas das mellores obras do teatro español contemporáneo e que sitúan ó noso dramaturgo nun alto nivel internacional, á altura de grandes autores teatrais coma Henrik Ibsen, George Bernard Shaw, Tennessee Williams, Arthur Miller, Eugene Ionesco ou Samuel Beckett.
O gran escritor galego Gonzalo Torrente Ballester sostiña que «Valle- Inclán foi o mellor escritor español do século XX». E nesa mesma posición situábao tamén o novelista Álvaro Cunqueiro, parente do gran dramaturgo español, que deixou unha pegada inesquecible no teatro da súa época que dura ata hoxe.
Foi José Tamayo, director de El Español, quen estreou Divinas palabras a finais dos anos cincuenta no Teatro Bellas Artes de Madrid, nunha versión coidada por Gonzalo Torrente Ballester. En 1966 Adolfo Marsillach montou “Águila de Blasón”. E en 1967 José Luis Alonso dirixiu La cabeza del bautista, La enamorada del rey e La rosa de papel. Así xurdiu o inesquecible dramaturgo que lembramos sempre.