Ás veces a vida e a obra dos escritores máis grandes rózanse, conflúen nun raro punto de encontro. Hai un contiño de Castelao que me gusta e perturba a partes iguais. Trátase de Vou contarvos un conto triste incluído no libro Cousas (1926), esa xoia ilustrada polo propio autor (en castelán hai unha fermosa edición de Asteroide con prólogo e tradución de Domingo Villar), que expresa a través de breves narracións a realidade esencial do pobo galego. Nel hai unha muller, Micaela, que a pouco de casar comeza a «facer camisirías» (queda grávida). Mais a súa ilusión abateuse de súpeto, así que decide meter nun frasco de augardente «o froito merado dos seus amores». No frasco pega un papeliño co nome e nacemento/morte do aborto: «Adolfo, 12 de maio de 1887». Ao pouco volve a bordar camisirías e o embarazo malógrase unha vez máis. Así acontece ata cinco veces en total. «Cando unha das truncadas ilusións cumpría anos, dona Micaela cambiáballe o augardente. Todos os días bicaba os frascos e arranxaba os lazos de seda que cinguían os golletes dos frascos de Rosa e Alicia».
Castelao tivo un único fillo que morreu aos catorce anos dunha pneumonía. Foi enterrado no panteón familiar (cemiterio de San Mauro) de Pontevedra. Disque o panteón fora profanado, polo que Virginia, a muller do escritor, quixo trasladar o cadáver a Vigo. En segredo, aínda que en complicidade cunha familiar, meteu parte dos ósos nunha caixa de galletas de lata, o cabo do cordón da Primeira Comuñón e unha cruz con medallas, e depositounos co mesmo segredismo no panteón da Estrada. Alí tiña pensado descansar ela eternamente. É probable que tivese intención de volver por segunda vez ao cemiterio de Vigo para recoller a outra parte dos restos e traelos ao panteón familiar. Pero foi atropelada por un neno que montaba en bicicleta e morreu sen poder facelo.
Sei que estes sucesos son posteriores á escritura de Cousas, pero o mesmo dá. Cando un escribe desde as entrañas, como era o caso de Castelao, todo (o presente, o pasado e o futuro) está xa na escritura. Como di a poeta Olvido García Valdés, «a arte sábeo todo do corpo do artista, por iso algúns poemas din cousas que quen os escribiu talvez non sabía».