Dixo Celso Emilio Ferreiro que: «Primeiro foi o mar, despois a pedra / forxando a súa codia baixo o vento... / Dende que hai homes na terra, / dende a acha dos tempos as arias falan». Pois si que falan, eu ben o sei, porque levo semanas escoitando o que me din elas, as pedras. Silencio de campelos onde pace o gando bravo, greas de bestas rinchando ceibas, escollendo o gromo do toxo, procurando a sombra das carqueixas, bebendo nas puzancas. Non hai estremas nin marcos nesta corda entre Ourense e Pontevedra, na que todo se ergue, matogueiras, corgos e toxais, cara a riba, penedos que fan carantoñas antes que os fendan. Nos cumes, enorme extensión baixo o ceo, afunden as súas raíces os outeiros. Leguas e leguas de lastras, o peito da montaña aberto mostra as súas cores, veas, graus e texturas? Estoupan e voan, trona a pólvora, abren os barrenos e os pinchotes. Perpiaños esparexidos, moreas de cachote, costeiros cosidos de furos, formas rebentadas. Testemuñas das idades picadas en adoquís cadrados, con destino ás rúas de Amsterdan e de Tokio, duros, rachan coma cristal. E sempre polo medio as máquinas, desafiantes, bufando, dando rousos incribles, carrexando nas unllas bloques inmensos, milleiros de miles de metros cúbicos serrados con fío diamantado, discos que penetran cos dentes e auga cómplice, estaxes de po, volátil fermento no que trepan homes embozados. É a música infernal da canteira. Eu ando alí, desde hai días, procurando callaus cóncavos, rebolos para cabezas, a voltas cos versos de Pura Vázquez: «querencia íntima sempre. Alma e loureza. / Luzada xerminal polo sangue / e ardentía en gacela nos ósos». Tamén cos da súa irmá Dora: «Un lume, un incendio de espellos que morre co día... / e as rodeiras dos carros labregos marcadas nas laxes dos camiños». Ando canda elas cos ollos abertos, choutando regatos, esnafrando as maus, acariñando o que negrexou o tempo, topeñando con altísimos cortes lisos de arriba a abaixo, coma de formigón armado, a alma das penedías esgrevias, pechando nos puños a carraxe, seixo moído. Esquecendo a infamia e a vileza. Armado de maceta e punteiro, con régua, escadro e un cicel aínda rubio no fío, recén atemperado, disposto a todo. Encaixando a ollo, aplomando de vagar. Medindo a luz que esvara no luscofusco, vendo como foxe un coello a escape. A escultura volve a min, é o silencio da palabra.