Recorden «Foise co vento», cando Escarlata e Rhett lle poñen ao cabalo unha venda nos ollos para que siga correndo cara adiante. Así vive o éxito a autora de «Beleza vermella»
12 abr 2022 . Actualizado a las 22:47 h.A tempada literaria é vermella e negra, dúas cores que seducen xuntas na novela Beleza vermella, en xira da man da súa autora, Arantza Portabales (San Sebastián, 1973). Tras a novela por entregas Sobrevivindo e a intimista Deixe a súa mensaxe despois do sinal, a escritora, que debutou na escrita rompendo coa rutina ao facer os 40, mestura horror e beleza invitando a meter o nariz, e o demais, nunha escena do crime coma unha obra de arte. Unha moza morta, seis sospeitosos. «Quería facer unha intriga de engancharte ao sofá. De círculo pechado, afondando na psicoloxía dos personaxes, describindo a personalidade a través dos seus comportamentos, dos seus diálogos e os seus silencios. E un día estando de vacacións en Esteiro veume a frase do comezo tal cal: “A beleza é vermella coma unha cunca de cereixas”», revela Portabales.
-A referencia a Agatha Christie é expresa. É desa clase de persoas que adoitan atopar a beleza en lugares raros?
-En lugares pouco comúns. O meu xeito de ollar o mundo cambiou cando empecei a escribir. Coido que si, que atopo a beleza en lugares pouco habituais.
-Que radar activou en vostede a escrita? Non escribía dende nena?
-Que va! Fixen 40 e volvinme tola. Fun unha persoa que levou unha vida moi planificada e chegou un punto no que me decatei de que todas as metas que me ía poñendo ía acadándoas, pero mirei atrás e dixen: «Isto foi moi rápido e necesito facer algo novo, romper un pouco coa rutina». Entrei en crise por esas cousas que a todos nos pasan na vida. Amigos que empezan a morrer... De socato dáste de conta de que a vida é outra cousa.
-Escribe por necesidade?
-Si. A min a escrita faime ser mellor nas outras facetas da vida. Estou feliz. Pero que estea feliz escribindo non quere dicir que non o estea no meu traballo, ou que non goce dos momentos coa miña familia.
-A escrita dunha novela semella ser algo que pide exclusividade. Custa entender como se pode conciliar o parto dunha boa novela coa crianza. Como fai, como se illa do resto das ocupacións da vida?
-Eu escribo moi pouco fisicamente. Eu penso moito, acabo metendo... non sei... a carteira no microondas, a peituga de polo no bolso. Escribo mentres conduzo. Unha vez pedíronme unha foto do meu cuarto propio e fixen unha foto do coche. Eu onde máis penso é no coche. Vou escribindo aos poucos. Non vou negar que isto me quitou tempo a min e á miña familia, pero tamén dei moito á miña familia. Entre os 30 e os 40 estiven criando dúas nenas, vendo como se tiraban polo tobogán.
-Como naceu «Beleza vermella»?
-Fixen unha novela por entregas para La Voz de Galicia [gañadora do premio no 2015] con 31 capítulos de 3.500 caracteres exactos cada un. E eu, por riba, como son cuadriculada coma Sheldon Cooper... atopaba unha gralla e sobraba un carácter! Era quizais un comezo de novela negra, e quedei coa gana de facelo longo. Pero primeiro acometín Deixe a súa mensaxe despois do sinal. Con Beleza vermella quería facer algo distinto, romper o corsé.
-A intriga está ambientada nunha urbanización de Cacheiras.
-Onde vivo eu [risas]. Os meus personaxes transitan polos mesmos lugares ca min. Dáme seguridade saber que o día 16 de xullo fixo sol, sei que ese día fixo sol! Con esta novela tiña a idea, pero non daba atopado a historia. Un día estando de vacacións en Esteiro veume a frase do comezo: «A beleza é vermella coma unha cunca de cereixas». E dixen: «Vou empezar así. Vaise chamar Beleza vermella e esa beleza vermella vai ser sangue».
-Foi coma un lóstrego?
-Si, veume así. E xurdiu a idea dun vestido branco sobre un círculo de xelatina de amorodos. Escribinlle ao momento por WhatsApp a Celeste Garrido: «Acabo de facer un capítulo inspirado na túa obra escultórica e quero facer unha novela na que unha das protagonistas sexa artista e fale das túas obras». Ela, encantada, que ademais é amiga. E veume a historia á cabeza.
-As xemelgas Somoza son un ingrediente estrela da trama.
-As xemelgas, con carácter xeral, son un elemento inquietante. Gustoume coller unhas xemelgas tan distintas. Son o yin o yang. A xemelga pragmática, casada, cunha filla, executiva brillante, fría. E a xemelga que desbota todo o terreal, que pasaría o tempo encerrada pintando, no mundo artístico.
-Con cal das xemelgas se identifica máis, coa fría Sara ou coa apaixonada e tormentosa Lía?
-Quizais con Sara... igual si. Eu son unha persoa tremendamente pragmática e planificadora. Son moi desordenada por fóra, pero por dentro teño que levar todo perfectamente ordenado. A arte non sempre che permite manter esa orde.
-Soñou algunha vez, tomando unha imaxe da súa novela, con ríos de sangue que inundan a Cidade da Cultura?
-Non, ademais a Cidade da Cultura é un edificio que me gusta moitísimo; con toda a polémica que levantou, eu sigo dicindo que é un edificio fermosísimo e penso que temos que explotalo. A biblioteca paréceme incrible. Cando entro asáltame o sentimento de catedral, con esas alturas que ten. Nunca soño con ríos de sangue.
-«Beleza vermella» provoca máis hemorraxias internas.
-Fainos afrontar cousas que nos pasan. As situacións poden ser límite, pero os personaxes son humanos, coma nós. Por exemplo, o síndrome do perdedor que aparece na novela, cando o escribín pensei: «Eu son así!». Penso que as cousas boas que me pasan non as merezo.
-Por que?
-Sempre me preguntan: «Como estás a vivir o que che está a pasar coa literatura?» Sabes como? Ese momento de Lo que el viento se llevó en que Escarlata O'Hara e Rhett Butler escapan e póñenlle ao cabalo, no medio dun incendio, unha venda nos ollos para que siga correndo cara adiante. A min estame pasando o mesmo. Eu se me poño a procesar que Deixe a súa mensaxe... vai saír en hebreo, que en outubro sae a obra de teatro e que Beleza vermella estase promocionando en toda España, se mo contas hai cinco anos, digo: «Iso non me está pasando a min!». E cando che está pasando perde importancia. Porque cando te paras a pensar que non fixeches nada especial, que foi xurdindo a pouquiños... pois a única maneira que teño para non volverme tola é ter a venda nos ollos, como o cabalo de Rhett. O artista sente moitas veces, cando ten éxito, que non é merecedor do que lle está a pasar. Hai que fixarse tamén na xente á que o que fas non lle gusta: o xuízo crítico é algo que debemos manter sempre para ter os pés no chan.
-É vulnerable?
-Si, pero esa vulnerabilidade non ten que ver coa fortaleza xeral. Os meus personaxes, as miñas mulleres, son moi fortes para encarar todas as problemáticas que xorden na vida. E cando hai dificultades é cando te vés arriba e faste forte.
-A asunción da nosa vulnerabilidade ten que ver coa fortaleza, coa real. Sente que aínda pervive na sociedade unha visión machista do que é a fortaleza?
-Si, e ao final o feminismo está en parte en amosar as capacidades que temos as mulleres para afrontar as adversidades.
-Nesta obra volve estar presente a linguaxe inmediata que falan os tempos, o móbil, o WhatsApp.
-Eu son unha tola da comunicación. Se me preguntas cal é a miña preocupación recorrente, é a comunicación e a incomunicación a través de todas as canles. Eu, que son a maior enganchada ao móbil da historia, penso que non é posible que ao final só sexamos capaces de comunicarnos, de dicirnos as nosas verdades, a través do móbil. Por non falar das redes sociais, un escaparate permanente no que todos somos guapos, colgamos o mellor selfie, e ao final o que queda de nós, cando chegas á casa, entras no cuarto e míraste ao espello, ese reduto no que es ti de verdade, ves que vivir o día de cara á galería pode ser terrorífico. As redes son iso, amosar o que queremos por fóra, pero o que pasa dentro xa lle gustaría á xente sabelo.
-Vostede é mais de «selfeet», seguimos a súa pegada en redes sociais. Amais de libros e cousas importantes, no seu Facebook tampouco faltan zapatos...
-Coas miñas amigas, a cousa empezou con «Ai, que bonitos os zapatos que levas», e logo: «Cando quedemos, temos que sacar unha foto dos pés». Ao final, o selfeet vai de amosar a parte máis alegre.
-Hoxe pode ser máis revolucionario un «selfeet» que un rigoroso discurso?
-É que a min gústame reivindicar o papel da feminidade dende o feminismo. Iso non quere dicir que o feminismo teña que levar zapatos de tacón. Aquela que quere levar zapatos de tacón vermellos ten dereito a ser feminista, hai que ampliar o catálogo de dereitos e liberdades tamén respecto ao físico. O feminismo é poñer en valor o que somos como mulleres, en igualdade cos homes. Eu quería saber, a cantos homes lles preguntas cómo concilian a paternidade coa escrita? Dime que si...
-Tamén lles pregunto, pero observo que o peso da crianza, a carga mental, lévano na maioría dos casos as mulleres.
-Eu vivo nun contexto de igualdade brutal. O meu home é agora o amo de casa que fai todo. Pero si é certo que vexo ás veces fóra eses ramalazos, ou alguén que te chama ao despacho e che di: «Oye, nenita, tengo 46». A condescendencia coa que se nos trata.
-Unha lembranza e unha paixón para un punto final.
-Unha lembranza. Voume deixar ir a rolos polas barranqueiras da praia de Loira, baixo eses ceos azuis da infancia. A nostalxia é unha filla de puta que che afecta de forma brutal cando vas crecendo. Esa sensación de arrolar sen medo é a mellor. A paixón sempre foi un libro nun sofá. Quedo co descanso do guerreiro: chegar á noite, apoiar a cabeza no peito do meu home e falar das cousas do día. É un momento case máxico.