Ten nome de illa, pero non está illada. Ela vive unida aos demais, di, polo vínculo da ilusión. «O que non sabías» é o seu debut na novela
03 jul 2020 . Actualizado a las 05:00 h.Oque non sabías de Elba Pedrosa pode ir agromando na escrita, coma unha illa botándolle unha lingua de area ao mar. Autora do ensaio Despertando la creatividad, e con 20 anos de experiencia no mundo da comunicación, a Elba Pedrosa non lle sentou «nada ben», di, a crise do coronavirus. «Eu traballo na casa, en soidade, e desde ese punto de vista o confinamento non me mudou a situación, pero non ter liberdade paréceme do peor que pode pasar. Xa podes estar nun lugar marabilloso que, como non sexas libre, deixas de ser persoa», pensa. O que non sabías é o seu debut como novelista, onde nos converte en cómplices de Marisa, unha muller que quere ser libre.
-Esta novela nace dunha historia real?
-De cativa escoitara moito os contos da familia. Tiña un remexido de historias, e tamén a idea da muller que busca a súa liberdade. Foi unha mestura desas ideas que veñen de hai anos. Quería escoitar, e que se ouvise, esa voz da muller liberadora que sofre a historia.
-Ten moito que ver coa familia e a muller galegas, coa nosa paisaxe familiar.
-É a historia dunha familia galega que garda segredos do pasado, que se foron herdando de xeración en xeración, e que saen a través de dúas voces, a de Marisa e a do seu fillo, Roberto.
-O ton é intimista, sobre todo polas cartas de Marisa, esas intensas cartas que envía a un curmán. Por que escolleu esta forma? A voz da nai soa dun xeito moi diferente á do fillo no ouvido do lector.
-Si, son voces moi distintas. Realmente a historia cóntaa o fillo, son as lembranzas da súa infancia e xuventude, e isto permite tamén que poida meter a voz da muller, as pinceladas do contexto histórico, da situación física e social. Pero o que achegan as cartas de Marisa son ese falar na intimidade, unha muller asubiando no seu silencio... Cando un escribe cartas escríbeas desde o silencio, en soidade. Isto permitiume conectar con ela e romper un pouco o ritmo, a rixidez. As cartas van entrando na novela para explicar cousas dende outra perspectiva. O fillo narra a historia familiar dende o seu punto de vista. O dela é outro. Ela acocha os misterios que non contou en vida.
-É a voz dunha muller mancada que non se deixa apreixar, nin sequera, digamos, polas convencións narrativas.
-Si, exactamente. Ela séntese libre nas cartas. Tamén lles pasa aos escritores... Cando un escribe, escribe con liberdade. Non podes ter inhibicións nin condicionantes. A liberdade debe mover a escrita.
-A novela fala dunha débeda social que é tamén moral. Lévanos de volta a décadas nas que as mulleres estaban predestinadas ao fogar. Aínda levamos o lastre dos vellos códigos sociais e morais?
-Antes a situación era, sen dúbida, máis complexa, e as mulleres estaban afeitas a eses xeitos, a cumprir co que se esperaba delas. A situación mudou, estamos mellor que nos 40 e nos 50 do século pasado...
-Como di Marilar Aleixandre, «para as mulleres calquera tempo pasado foi peor»?
-Si, pero aínda temos lastres, cousas que non nos deixan ás mulleres acadar a igualdade real, social, profesional, na casa. Temos moitos lastres e hai moito que facer. Non só nós, senón eles: este é un tema completamente educacional. Partimos dunhas estruturas antigas. Pero a muller en Galicia, dalgún xeito, sempre foi esa matriarca...
-Co sacrificio como medula espinal...
-Si, sempre de cara a fóra. Elas decidían en cousas nas que aos homes ata lles viñan ben ou que lles daban un pouco o mesmo.
-«Non era amor, foi miseria de liberdade», escribe. Iso é definitivo. Aínda lle chamamos amor cando nos manca?
-É o que marca os segredos da novela. Esta visión do amor aínda existe. E cando esixe ausencia de liberdade non é amor, é resignación. As mulleres aínda aturamos amores doentes, relacións que acaban moi mal. Pero é como que non podemos liberarnos deles. Eu levo a loita moi interiorizada no que fago. Porque non facemos nada se non somos libres. Libres de pensamento e acción, que está todo unido. A liberdade témola moi asociada co concepto físico, con estar pechados nun sitio físico, pero hai outras privacións; hai que romper o confinamento mental.