Debe haber frío aí fóra porque a caldeira non deixa de ruxir. Da choiva nocturna xa non hai rastro, ultimamente a poallada parece proscrita á madrugada. De noite espertoume a Berenguela con seis sonoras badaladas rompendo o silencio exiguo que se permiten as cidades. Logo só quedou a sinfonía da auga coa pedra, ese crepitar húmido de Peta-zetas estalando nas paredes da noite.
Estrañábaa. Algúns seres somos da chuvia e das súas mil palabras. Volvín durmir e soñei con Ledicia Costas. Encontrábaa nalgún lugar e desculpábame por non ter lido aínda Golpes de luz. Ando lendo a Diego Ameixeiras, aclaráballe. Ela encollíase de ombros e dicíame que ela tamén tiña que ler O cervo e a sombra.
Nos meus soños todo é castelán. A miña pobre e fermosa lingua materna pásase a vida arrombada nun recanto.
Todos temos lecturas pendentes, chamadas pendentes, armarios e tarefas pendentes. Algúns poderíamos titular así a nosa vida ou, polo menos, un estado de WhatsApp: pendente.
As personaxes de Ameixeiras a miúdo son dos que nacen coas cartas marcadas. Teñen a esperanza pendente, a alegría pendente, a felicidade pendente. Nesta sociedade da suposta meritocracia onde festexamos os fillos dos ricos que dobran xerseis, está ben que alguén mire cara a eles, cara aos que só tiveron unha oportunidade e fixeron o que puideron con ela. Basicamente, tentar liberarse —inutilmente— da sombra que os acompaña paso a paso ata que chega o día de enfrontarse coa mirada do cervo, fermosa metáfora da morte.
Iso fai Mateo, un home que un día deixou a heroína, que tal vez non cre en Deus, pero cre no pai Andrés, que percorre unhas rúas de Ourense onde só parecen habitar os máis débiles, os desfavorecidos, os excluídos e os anxos insurxentes que cren na revolta, na revolución, na loita social. Un home que ama.
Non hai paz para os que están fóra das liñas, nin para as cidades e a memoria que albergan. «Non hai frores nin funerais para esas catedrais dos desamparados».
Hai unha novela negra, luminosa, escura, desacougante, belísima.