A enxeñeira que fai o camiño a contos cumpre os 50 títulos. «A Rosalind Franklin debémoslle non só un Nobel», reivindica a escritora sobre a protagonista da súa historia número 51
18 jun 2023 . Actualizado a las 11:53 h.A cazadora de letras como estrelas que é María Canosa (Cee, 20 de agosto de 1978), enxeñeira e escritora rebelde, vén de cumprir os 50... Os 50 títulos publicados. «Era unha adolescente cando publiquei o primeiro libro. Nunca imaxinara aquela realidade», asegura quen celebra escribindo para adiante.
—Como chegou aos 50 libros?
—Sinceramente, nunca pensei en chegar a ese número de publicacións. Cos libros é coma co tempo, o importante non é a cantidade, senón a calidade. Pero tamén é certo que é un número que dá para pensar... É un feixe xeitoso de publicacións! O que sinto con este medio cento é que hai detrás moito traballo e que, dalgún xeito, queda recoñecido.
—Foille un camiño longo? Como mudou na vida e na escrita ao longo destes 50?
—É un camiño longo. Levo moitos anos nisto, uns trinta anos! Cambiei, claro que cambiei... Malo se non avanzase en tres décadas [risas]. A escrita e a vida van da man. Comecei a escribir sendo unha nena, tiña unha visión inocente do mundo. Agora son unha adulta, que viviu unha chea de experiencias, que me fixeron máis crítica, aínda que conserve esa inocencia.
—«Lobo Ramón: a vida é unha festa» é o libro 50. Como nace Ramón e por que nos lembra que a vida é festa?
—Ramón naceu cando Ana, a miña filla maior, era pequena. Encantáballe que lle contásemos contos antes de durmir. Nunca era suficiente, así que despois de ler, o seguinte paso era inventar un conto xa coa luz apagada. Isto podíame tocar a min, ao meu home, aos meus pais, aos meus sogros, aos tíos... O primeiro en contar unha historia dun lobo foi o meu home. Era un lobo simpático e falangueiro, un pouco zoupón. Ana empezou a pedirnos historias de Ramón, que foi como bautizaron o lobo... Eran historias sinxelas, coma os típicos contos de animais... pero gustábanlle tanto que me preguntaba por que non lle ían gustar a outros nenos e nenas. Decidín argallar unhas historias novas daquel lobo ao que tanto cariño lle colléramos e... sorpresa! O lobo Ramón foi publicado.
—E que tal lle vai ao lobo?
—O libro está a funcionar moi ben! Ás veces o máis sinxelo, o máis tradicional, é o que funciona. Para min é un misterio aínda saber que historias van funcionar mellor. De feito, este libro 50 é a segunda andaina do lobo. O título di que «a vida é unha festa». E si, pode ser unha festa, se nos esforzamos en que sexa así, en agarrarnos ás cousas pequenas.
—O lobo segue sendo o «rei escuro do conto»? Está empoderado hoxe?
—Ramón é un lobo diferente, adaptado aos tempos. Hai un empoderamento dos lobos? Non o sei... Creo que a chave é mover ao lector do punto de vista habitual. A certas idades, o que creo que máis lles chama a atención é o cambio de rol habitual nas historias: o lobo xa non é o malo.
—«A fotografía 51» fai o libro 51. Por que escolleu escribir de Rosalind Franklin?
—Sempre tiven curiosidade por saber como se foron descubrindo as cousas no mundo e quen chegara a facelo posible. Os avances científicos parécenme unha marabilla. Son sorprendentes. Pero máis sorprendente é que, ao longo do meu percorrido como estudante, ninguén me falou de Rosalind Franklin. Debémoslle non só un premio Nobel, que tamén, pero foi ela quen fixo a descuberta da estrutura do ADN.
—Hai moita débeda que saldar?
—Si, segue habendo débedas coas mulleres. Como podo contribuír eu? Escribindo sobre elas. E hai historias que, ao coñecelas, non se me esfuman da cabeza. Quedan dando voltas, molestando, chamando pola responsabilidade. Isto hai que contalo... e acaban por saír. Por que unha biografía novelada? Pois porque é outro reto. De Rosalind Franklin atopei información, así que era unha oportunidade para probar cunha biografía ilustrada. E así foi.
—Como inflúe na súa escrita a súa relación coa súa nai, a escritora Concha Blanco? É a primeira lectora? A maior conselleira? Ou son as súas fillas?
—Mamá e eu adoitamos traballar soas, no sentido de que escribimos sen contar nada do que estamos a facer, non hai lecturas intermedias dos textos. Escribimos e, cando rematamos, amosamos. É así cando nos lemos, e opinamos... Ela é a miña primeira lectora, a lectora cero. Ás veces tamén meu pai. Pero tela de exemplo determinou como entendo eu este oficio. A ollada sobre o mundo e, en concreto, sobre a escrita, vénme dela. As miñas nenas son, inconscientemente, tamén guías. Leo con elas. Sobre todo coa pequena, Mariña; a maior xa é independente, pero tamén me recomenda libros que lle gustan. Entón sei o que lles atrae, o que lles preocupa, o que lles gusta.. Son as consumidoras directas e, polo tanto, as mellores conselleiras da súa nai. Elas apenas saben do contido de cada texto no que traballo, pero cando o remato, ás veces léollo. Non hai mellor maneira de testar! O ritmo, as expresións, as dúbidas, a emoción... Aí vexo todo! É certo que, como son as historias de mamá, non son moi obxectivas, pero orientan igualmente. A miña maior satisfacción é cando lles gusta moito. A Mariña, por exemplo, gústanlle moito os unicornios. Pois xa escribín unha obra que ten un de protagonismo. Un moi especial, claro, pois precisamente o que non quere é ser un unicornio... Mariña sorprendeuse moitísimo, e púxome en dúbida ao principio. Pero logo pasouno moi ben. Así que... pasou o filtro!