Eris Mackenzie: «O de levar saia foi idea da miña irmá e da miña parella»

Vaia, outro artista que mestura pandeiretas e cantigas con bases electrónicas? Si, pero non. A proposta de Eris Mackenzie contén elementos de sobra que a singularizan e a dotan dun brutal poder de sedución que debería ratificarse nunha inmediata proxección. O tan arrebatador como descarnado primeiro disco longo do coruñés, Meu Ceu: Cantigas industriais e brutalismo emocional, é a proba irrefutable de que estamos ante un artista excepcional. Capaz de levarte coa mesma naturalidade a un club de Detroit, ao torreiro da festa ou ao lavadoiro de Castelo, a aldea na que naceu. Sempre cunha sensibilidade extrema —consecuencia de moitos anos de amargura— e cunha ansia de experimentación que o leva a non conformarse nunca con quedar nas sendas sonoras máis andadas.

­—Os teus anteriores proxectos ían por outros rumbos no musical. Como chegas ao «tradi»?

—Eu comecei a interesarme pola música tradicional cando aínda non existía Eris Mackenzie. Acabara con Lora, o meu anterior grupo, e estaba intentando reconciliarme coa música. Por unha parte aborrecíaa pero por outra dicíame «é o que máis che gusta no mundo, é o que fas cando estás cansado». Empecei clases de pandeireta e de baile, case por botar unhas risas. E, de súpeto, converteuse nunha obsesión. E por riba, aí coñecín a Serxio Castro e a Paula Espada [os músicos que o acompañan en directo]. Eles facilitáronme moito entender non só as métricas e os ritmos tradicionais senón tamén a súa historia e o seu contexto. E desa maneira, sen querelo, funme empapando ata que sentín a necesidade de compoñer e expandir ese capítulo que descubrira na miña vida.

—Que descubriches na música tradicional galega que tanto che fascinou?

—A nivel creativo, ten todo o que me gusta a min da música: a crudeza das percusións, esas mensaxes escuras pero tinguidas de ironía e de alegrías nas coplas... Eu non son de escoitar moita música. Nunca fun capaz de ser un melómano. Teño dous ou tres referentes moi tochos -XXXTentacion, Bracken...- que tiran polo camiño máis experimental. E de repente estaba navegando nun mar que me apaixonaba e que facía que me sentira completo a nivel creativo. 

—Por que lle engadiches o de «Cantigas industriais» ao título do disco?

—É un xeito de describir esa combinación de cantares tradicionais e a electrónica.

—E o de «brutalismo emocional»?

—Todo o álbum, explícita ou metaforicamente, fala de experiencias negativas que eu tiven e das vivencias con meu pai, que me quería moito, pero tiña problemas de saúde mental. De todo o que me levou a ter que tratarme durante anos con psicólogos e psiquiatras para sobrevivir a esta vertixe capitalista e a relacións supertóxicas.

—Por que contas todo isto agora?

—Porque eu non son capaz de plasmalo cando estou mal. E agora, como por sorte xa levo cinco ou seis anos encontrándome moi ben, vexo que podo coller todas esas cousas que me devastaron e expresar o que eu sinto e o que me marcou convertido en algo bonito, en algo catártico.

—Se segues estando ben, como vas facer para escribir dentro duns anos?

—[Ri] Teño 33 anos e ata os 28 vivín nun inferno, así que teño moito aínda por escribir. Non hai problema.

—Só escribes do que ti viviches?

—Si, eu si. Dáseme moi mal escribir cousas que non teñan que ver comigo. Cando teño feito algunha colaboración para outro artista, cústame moito saber como defendela. De feito, creo que é algo que non volverei facer. Eu necesito conectar emocionalmente coas cousas. É por iso que nos concertos entro en trance. Eu gozo moito de subir a un escenario porque alí son eu. Sen vergonza, sen medos... A min, por exemplo, cústame moito falar coa xente que non coñezo. En cambio, nun escenario estou a tres metros desa situación na que morrería de vergonza e síntome deus. Síntome moi poderoso. Para min, que non tomo nada, o escenario é droga.

—Na mestura de tradi e electrónica xogas nas dúas direccións. Hai melodías tradicionais ás que lles metes bases e hai temas que son pura electrónica, aos que lles engades adornos do tradicional.

—Unha cousa que buscaba con Eris Mackenzie era, por fin, ser eu. Facer a música que a min me nace. En todo o disco só hai unha canción, Xa sei, que ten retrouso. Eu as cancións contémploas unicamente como historias. Primeiro fago e despois búscolle o sentido [ri)]. Se por min fose, ás cancións non lles poría título nin as enmarcaría en ningún xénero. Sinto que cando fago iso, en certa medida estou mentindo e estou cedendo ao que pide a industria e a sociedade de consumo. Pero, claro, ao tempo, gustaríame vivir da música. Entón, para poder autosustentala e poder seguir facendo máis música teño que entrar por ese aro e poñerlle nome as cusas. Pero dalgunha maneira estou sendo un embusteiro.

—Nas letras tamén combinas textos propios con coplas tradicionais.

—A medida que me fun adentrando no mundo da música tradicional funme decatanado de que moitas das coplas que eu lle escoitaba a Mondra ou a Fillas de Cassandra eran cantigas antigas. E estoupoume a cabeza. Así que eu agora, de cando en vez, tamén utilizo ese recurso. Porque atopo nesas coplas cousas que me representan. E si, a veces, tamén fago ao revés: creo letras miñas con rítmicas xa existentes. Iso si, en ambos casos, sempre dende o respecto e dende o máximo cariño a esas músicas.

—Ata que punto a estética é parte substancial do teu proxecto?

—Absolutamente. Forma parte da maneira na que eu concibo a música. Eu non a concibo a secas. Para min son experiencias e vivencias. Todo o que acompaña a música ten que ter sentido. Por exemplo, as cores que utilizo... Eses tons grises, verdes escuros ou brancos e negros, era como eu vía a vida. E iso mesmo inténtoo levar aos vídeos, á escenografía, ao vestiario...

—E o da saia, que tanto che representa?

—O da saia foi idea da miña irmá, que sempre me apoiou en todo, e da miña parella, que é o meu maior puntal. E despois, coincidín que traballei con Diana Fraga e aí xa foi cando me acabei de ver. Síntome a gustísimo con ela. E sinto que me estou expresando dun xeito distinto, que hai unha mensaxe visual que ten profundidade.

—Cando creaches o proxecto de Eris Mackenzie dixeches que era para volver desfrutar a música pola música, sen preocuparte da súa comercialización. Entendo que iso xa non é así.

—Recoñezo que cando dixen que non quería volver estar na industria musical foi como consecuencia da frustración e do desencanto naquel momento. Pero no fondo non era algo que eu me crera de todo. Porque a min o que máis me gusta facer na vida é música. O que si teño claro e manteño é que non vou renunciar baixo ningún concepto é ser eu mesmo e a facer a música que eu quero facer. Polo de agora teño outro traballo para poder sobrevivir. Pero a miña ilusión é convertir a música no motor económico da miña vida.

—Porque como ti mesmo te preguntas en «Soa»: Ser artista paga a pena?

—Para min si, porque aínda que esto soe moi romántico, eu non entendo outra maneira de vivir. Así que vouno intentar ata que non me quede outra. Ao tempo, tamén son consciente de que teño unha parella e dúas cadelas coas que teño a responsabilidade de manter unha vida digna. Se me teño que pluriempregar para conseguilo, non o dubido nin un minuto. Pero eu non entendería a miña vida se non estivese intentando vivila da maneira que a quero vivir.

---

---

---