O artista lembra cando comezou a decatarse do poder do debuxo e como o aproveitou para loitar contra o acoso escolar
13 dic 2019 . Actualizado a las 05:00 h.Miguelanxo Prado (A Coruña, 1958) é un perigo. A mesma maxia coa que envolve o seu universo creativo aplícaa á conversa. E o tempo pasa sen control.
-Acaba de estrear unha ópera, «O loro de Carlos V».
-Este era un vello proxecto dende que fixe De Profundis con Nani García. Non perdemos a amizade, o que xa é importante. En xeral non me gusta traballar con amigos, pero neste caso funcionou todo moi ben, e quedounos a idea de facer máis cousas xuntos. A idea pasou por moitas etapas. Lembro que inicialmente pensamos en facer unha ópera con monicreques, e chegamos a desenvolvela bastante, pero a nivel de produción era complicadísimo. A cousa deu varias voltas ata que hai un ano, máis ou menos, volvemos falar. El conseguiu case todas as pezas: a orquestra sinfónica, o director… Eu tiña que facer o deseño dos personaxes e a escenografía. A min apetecíame probar algo co que xa coquetearamos nalgunha ocasión: a videoproxección. E así o fixemos: O resultado foi, polo menos para nós, estupendo.
-E tamén ten algún libro novo.
-Acaba de saír un libro ilustrado infantil: Amani, que é un hipopótamo con baixo nivel de testosterona.
-Un hipopótamo non violento.
-Está baseado nun feito real. Foi un animal que naceu nunha reserva, con pouca testosterona, así que non era territorial, non era competitivo, levábase ben co resto dos animais da reserva, ha, ha… Cando coñecín a historia pareceume magnífica para propoñerlles aos máis pequenos, ou a eses adultos indutores a ese tipo de lecturas.
-Tamén ten algún libro para adultos.
-Si. Titúlase O pacto do letargo. É unha historia con toques fantásticos. Hai unha nova relación cos seres que forman parte desa mística global entre o ben e o mal. É o primeiro libro dunha triloxía con historias independentes, pero que van dando forma a un todo dentro deste universo de relación dos humanos con esa outra parte máxica.
-É un pouco o seu territorio de sempre.
-Sempre puxen un pé no fantástico e outro na realidade. Esa relación resúltame moi motivadora; é un xeito de quebrar a realidade moi eficaz. Lembro de pequeno a primeira vez que lin a Cunqueiro. Cando lin Merlín e familia quedei alucinado, porque eu xa coñecía a historia de Merlín, Camelot e o rei Artur e toda esta maraña, pero de repente que Merlín puidese ser un tipo nunha casoupa do Courel e que tiña un servente que era un pailán… Estoupoume a cabeza. Ao final, cunha mentalidade un tanto infantil, eu pensaba que imaxinar un elefante con orellas de ás de bolboreta e voando podía facelo calquera. O único que tes que facer é xuntar elementos absurdos, e xa tes fantasía. Pero iso, metelo dentro dunha realidade aceptable, parecíame a quintaesencia do desacougante. Non sempre, pero as máis das veces movinme nesa relación entre o fantástico e o real.
-A xente que debuxa ten como un mundo propio.
-Nunha alta porcentaxe eu penso que si. Á pintura pódese chegar de adulto. Pero no debuxo é moi raro; acostuma a ser moi precoz, e, dalgún xeito, evidencia unhas certas carencias.
-Carencias ou talentos?
-Talento pode ter un rapaz que xoga ao baloncesto e socializa, pero o debuxo é unha ferramenta que potencia o ensimesmamento. Eu lembro os meus sentimentos de cativo. De cando descubrín que podía debuxar a pistola que non tiña, o cabalo, e enriba del podía colocar un indio... Iso foi atraente coma unha anana branca. Debuxar era a actividade máis pracenteira. Non fun asocial, pero pasaba o día debuxando. Cando cheguei ao bacharelato descubrín a arma magnífica que era o debuxo contra os abusóns; contra ese que me metía un sopapo e que podía debuxalo con cara de cocho, en pelotas e coa pilila pequena. E que aquilo era demoledor. Era o poder escuro.
-Debuxaría aos profesores.
-Por suposto. Tamén descubrín (aínda que agora sería politicamente incorrecto) a cantidade de puntos que me daba debuxar mulleres espidas.
-E botaríano de clase.
-Meu pai fartouse de asinar partes.
-Logo estudou Arquitectura.
-Pero non rematei. Na arquitectura sentíame coma un usurpador, non tiña a vocación. Eu pensaba na arquitectura cun concepto renacentista, e, ademais, fun descubrindo que era un tipo de esquerdas. Pensaba que era máis importante o ben común que o ben particular; non era comunista, pero cría na redistribución da riqueza.
-Eran anos efervescentes.
-Moito. A arquitectura propúñame uns dilemas éticos importantes. Lémbrome dun anteproxecto que era para unha parella xa maior, que estivera traballando en Suíza e volvían para a súa vila, e querían facer unha casa como Deus manda para que todos os veciños puideran ver que lles fora ben en Suíza. Entón eu, alumno da Escola de Arquitectura nos anos 70, racionalista e tal, presenteille tal proxecto que ao paisano caeulle a alma aos pés. Fíxome darlle a volta un par de veces, ata que o tipo sacou do peto da chaqueta unha foto dunha casiña tirolesa e díxome: «Isto é o que queremos». Aquilo fíxome pensar. E un profesor díxome que aquilo non era o meu, que ou renunciaba á miña visión do mundo ou non podería vivir da arquitectura.
-E perdeu a arquitectura.
-Fun á casa e dixen: «Quero dedicarme á arte». Foi unha traxedia. Curiosamente o instigador de todo foi meu pai. Levábame todos os sábados pola tarde a visitar as galerías que había. Tiña unha especie de diglosia artística. Reverenciaba a arte, aos grandes pintores, pero estaba convencido de que ninguén que estivese ao seu redor podía estar tocado polos deuses como para facer algo así. Creo que tiña pavor a que o seu fillo renunciase a algo factible, como traballar na arquitectura por algo inalcanzable. Nunca cheguei a saber cal era o seu xeito de pensar. Pese a unha carreira con todos os premios, nunca chegou a verbalizalo, e quedou como un territorio escuro na nosa relación.
-Agora ten dous fillos que están tamén no mundo artístico. Estará orgulloso.
-Sinto moita satisfacción, porque eu non son seu amigo, son seu pai. E poder compartir eses espazos é un privilexio, moi enriquecedor. Eu sempre lles dixen que o ego é moi fácil excitalo, e que é mellor facelo de portas para dentro. Para fóra todos somos iguais.
-Que cómics lía de rapaz?
-Tintín, Astérix, Flash Gordon... E de Bruguera prefería a Raf, que era o creador de Sir Tim O’Theo. Tiven a sorte de coincidir con el dous anos en El Jueves.
-Como se meteu no cómic?
-Fíxese que me custou establecer o vínculo. Eu debuxaba, e encantábame inventar historias. Lin Os mitos de Cthulhu, de Lovecraft, con 12 anos, e alucinei, e nos recreos dedicábame a xuntar unha panda que prefería renunciar ao lecer para que eu lles contara aquelas historias terroríficas. Metía tamén as miñas morcillas. E de alí saíron as miñas propias historias, coma se fosen de Lovecraft. E eu íame vindo arriba. Cheguei aos 19 anos sen establecer esa relación: debuxo e pintura, contar historias, cómic. Nunhas vacacións de Nadal un colega de Vigo díxome: «Non entendo como non estás enganchado ao cómic». E deume unha manchea de revistas: Tótem, 198, Creepy, Boomerang. Leveinas para a casa e foi outro momento de epifanía. Aí entroume o virus, aínda que me parecía inalcanzable. Parecíame máis factible triunfar como pintor que como autor de cómic.
-Celta ou Dépor?
-Dépor. Pero sen ser amante do fútbol. Eu non podo crer que o orgullo dunha cidade dependa de once tipos correndo en pantalón curto.
-Como é vostede en poucas palabras?
-Mmmm... Teño tendencia a unha leve fobia social. Son tenaz, pero tirando a vago. E penso tamén que son divertido.
-Sabe perder o tempo, non facer nada?
-Uf! Iso fágoo xenial.
-Se puidese, con quen iría cear? Con Hergé, Robert Crumb, Stan Lee ou Ibáñez?
-Con Robert Crumb.
-Elixa unha canción.
-Roxanne, de The Police.
-Que é o máis importante na vida?
-Tentar ser feliz. Pero iso non pode ser á custa dos demais. Ao final da miña vida gustaríame pensar que fun razoablemente feliz.