O galego fálase nas cidades galegas máis que o catalán en Barcelona ou o vasco en Bilbao
GALICIA
Roza o 90 % nas áreas urbanas galegas, con Santiago e Lugo á cabeza
04 ene 2023 . Actualizado a las 15:51 h.Nas rúas de Baracaldo, o concello vasco máis poboado despois das tres capitais provinciais, menos da metade dos seus 100.000 habitantes din coñecer o éuscaro. O mesmo ocorre en Bilbao, Vitoria e Guecho, no que o español é a lingua máis empregada polos seus veciños segundo os datos sobre uso de idiomas entre a poboación de municipios con máis de 50.000 persoas publicados recentemente polo Instituto Nacional de Estadística (INE). As cifras supuxeron unha nova radiografía da crúa situación do galego, cunha constante perda de falantes, especialmente entre a poboación máis nova, e que xa sitúan ao castelán como lingua maioritaria na comunidade, aínda que por unha estreita marxe. Con todo, hai unha nota para o optimismo neses resultados: o amplo coñecemento do idioma entre a xente.
Nove de cada dez persoas nas grandes urbes galegas din poder falar, tanto ben como con dificultade, o galego. A porcentaxe máis baixa acádase na Coruña, cun 89,6 %, mentres que a maior obsérvase en Santiago, onde supera o 92,2. Non hai outro municipio en España onde unha lingua cooficial acade un nivel de coñecemento tan amplo. Só en Vilanova i la Geltrú, concello barcelonés de 66.500 habitantes, hai un nivel de coñecemento semellante ao do galego nos municipios da comunidade, cun 89,9 % de persoas que falan catalán, o que despraza á Coruña como a oitava cidade na que hai maior proporción de persoas que dominan unha lingua cooficial. Por diante están Lugo (91,9 %), Ourense (91,8), Vigo (91,4), Pontevedra (90,8) e Ferrol (90,2).
Así, en todas as grandes urbes galegas hai máis porcentaxe de xente que sabe falar galego que catalán en cidades como Barcelona (84,5 %), Tarragona (83,8), Xirona (88,8) e Lleida (86,5). En localidades de menor tamaño aínda é menor, chegando ao mínimo en Santa Coloma de Gramenet, cun 75,2 %. No caso do éuscaro, a porcentaxe máis alta acádase, curiosamente, fóra dos límites administrativos da comunidade autónoma vasca. En Pamplona, o 73, 5% dos seus veciños saben falar vasco, seis puntos máis que en San Sebastián, segunda na listaxe.
Idéntico escenario a nivel autonómico, co galego como idioma cooficial máis coñecido dentro do seu territorio de influencia. Segundo a enquisa do INE, o 83 % dos habitantes na comunidade aseguran falalo ben. No País Vasco é case a metade, un 44 %, doce puntos máis que en Navarra. Saben falar catalán o 75?% dos residentes en Cataluña e o 59,5 % dos baleares —a estatística inclúe aquí ao mallorquín, menorquín, ibicenco e formenterense—. Na Comunidade Valenciana, a porcentaxe de falantes en valenciano cae ao 51 %.
Galego e catalán comparten que son idiomas máis falados no ámbito familiar que no laboral. Neste último, o éuscaro emprégase máis que na casa ou con amigos.
O galego fóra das fronteiras
Despois do castelán, o catalán é o idioma cooficial con máis usuarios. En total, 14,2 millóns (en inglés son medio millón máis). Pero hai tamén 5,2 millóns de persoas que falan galego, case o dobre de habitantes censados en Galicia.
Segundo o INE, hai 28 municipios con máis de 50.000 habitantes onde se fala galego alén dos límites da comunidade: preto de 40.000 en Madrid, 19.600 en Barcelona ou 5.700 en Bilbao. En Ponferrada, entenden ou fálano o 8 % dos seus veciños.
Galicia é a peor comunidade en comprensión e uso do inglés xunto a Estremadura
Se os datos sobre a perda de falantes que sofre o galego preocupan á sociedade, políticos e lingüistas, os de coñecemento e uso do inglés tamén. Tan só un 8,9 % dos galegos afirman que saben falalo, unha porcentaxe que só comparte con Estremadura, cunha décima menos. No resto de territorios supera o 10 %, alcanzando o índice máis alto en Madrid, cun 22,7 %. En comunidades onde o turismo é un dos alicerces da súa economía, como Baleares, Canarias, Andalucía e Comunidade Valenciana —as catro, ademais, con altas porcentaxes de estranxeiros censados alí—, acada a o 19,8, o 13,8, o 13,4 e o 12,1 %, respectivamente. Por cidades, Ourense é o municipio español coa taxa máis baixa xunto a El Ejido (Almería), cun 12,5 %, mentres que Santiago ten o nivel máis alto en Galicia, cun 24 %, trinta puntos menos que Las Rozas, en Madrid.
Por idades, permite observar que o actual modelo na ensinanza do popularmente coñecido como decreto do plurilingüismo non logrou proporcionar aos mozos unhas competencias en inglés próximas á media. Entre os menores de vinte anos, o 73,6 % —290.000 persoas— recoñecen que non entenden nada, fronte un 6,5 % que o fan con dificultade e só un 11 % que si afirman comprendelo ben. Porén, entre os maiores de vinte e menores de corenta anos, máis do 33 % poden falalo: o 23 % sen problemas e un 9,1 % do total con dificultade. Cómpre salientar que neste último grupo, a maioría cursaron estudos que non estiveron afectados polo decreto.
