Un novo e-studo de noticias ocúpase dunha das estrelas máis brillantes do noso firmamento, que ameaza con estourar como supernova
12 feb 2020 . Actualizado a las 05:00 h.Betelgeuse é unha das estrelas máis coñecidas dos nosos ceos. Atópase na constelación de Orión e é posible que pronto, en sentido astronómico, o cal non é coma dicir pasadomañá, se converta nunha supernova. Sobre esta hipótese, Marcos Pérez Maldonado desenvolve un novo e-studo cuxa versión completa é posible ver e descargar, gratuitamente, na web www.prensaescuela.es facendo clic no botón E-studios curso 2019-2020. Os seguintes parágrafos son un resumo dun texto orixinal e fácil de empregar tanto na aula.
O E-STUDO
Aínda que xa se sabía que o brillo de Betelgeuse varía de forma errática, nos últimos meses a súa luminosidade caeu máis de dez postos na lista das estrelas máis brillantes. Algúns astrónomos suxeriron que este comportamento pode anunciar a súa inminente explosión como supernova, un dos fenómenos máis raros e violentos que podemos observar no universo. As supernovas son tan pouco frecuentes que a última que se viu na nosa galaxia tivo lugar en 1604, e os astrónomos que a observaron (entre eles Galileo e Kepler) deixaron constancia de que durante uns días o seu brillo competía co da Lúa.
Sempre que falamos de fenómenos tan violentos cabe temer que poidan afectar á vida na Terra se se producen o bastante preto de nós. Afortunadamente, non veremos que ningunha estrela das proximidades acabe os seus días como supernova:
- shorturl.at/eyPT2
CONTIDO
Todas as estrelas pasan a súa vida nun delicado equilibrio entre dúas forzas. Por unha banda, a da gravidade, que tende a concentrar todo o seu material no centro, e por outra, a presión cara ao exterior debida á calor que xeran as reaccións nucleares no centro. Cando unha estrela pequena como o Sol esgota o seu combustible, simplemente contráese ata formar un corpo moi denso e termina apagándose.
Pero nas estrelas xigantes, cando chega o colapso, acádase un punto no que o centro xa non pode comprimirse máis. As capas exteriores que caen cara ao interior atópanse cunha esfera impenetrable sobre a que rebotan, provocando unha explosión que arroxa ao espazo unha incrible cantidade de radiación e materia. O fenómeno é tan enerxético que durante uns minutos a supernova brilla máis que todas as estrelas da súa galaxia xuntas.
As supernovas son moi importantes para explicar a composición química do universo. No momento da explosión a estrela se converte nun formidable reactor nuclear no que se fabrican boa parte dos elementos químicos máis pesados da táboa periódica. Moitos deses elementos son esenciais para a formación de planetas e, por suposto, para a aparición da vida no noso. Por este motivo, non é ningunha esaxeración dicir que somos po de estrelas.
En ocasións a astronomía lévanos ao limiar da nosa capacidade de comprensión. Algo tan sinxelo como comparar os tamaños dos obxectos convértese nun desafío ao que só podemos enfrontarnos con boas visualizacións. Este vídeo mostra as diferenzas que hai entre as dimensións dos planetas e as das estrelas. Atentos, porque Betelgeuse aparece e é enorme.
- https://youtu.be/i93Z7zljQ7I
Este outro vídeo máis recente sobre a posibilidade de que Betelgeuse estoure como supernova explica bastante ben que os astrónomos utilizan os conceptos de preto e pronto dun modo que non debemos tomar ao pé da letra. O vídeo inclúe unha reflexión sobre a pronuncia do seu nome:
- https://youtu.be/An6x-SHrzcQ
EXPLICACIÓNS SINXELAS
A astronomía é unha ciencia moi antiga, e os astrónomos de hoxe non fan máis ca recoller e aumentar o legado. Este recoñecemento faise patente na vontade de preservar a mitoloxía das constelacións. Nesta web explican de forma sinxela algunhas cousas sobre Orion e as estrelas que a integran:
- shorturl.at/einvy