O crego Mario Vázquez, vicario da diocese de Lugo, elabora e comercializa un viño propio xurdido das vides centenarias que ten no Saviñao
28 sep 2019 . Actualizado a las 19:25 h.A Ribeira Sacra amence cuberta e silenciosa mentres a chuvia cae timidamente sobre homes e mulleres ataviados con chuvasqueiros que desafían as empinadas ladeiras deitadas sobre o encoro de Belesar. Na parroquia de Rebordaos, en O Saviñao, atópase Lousedo, a viña na que Mario Vázquez, sacerdote, deán da catedral de Lugo e vicario da diócese, coñeceu o amor pola viticultura. Das súas cepas centenarias xorde a uva que dá vida a «Ora et Labora», o viño que o crego elabora e comercializa dende o 2008 e no que verte a súa paixón pola enoloxía.
«O amor pola viña venme do meu avó José. De pequeno correteaba entre as vides e colaboraba en todo con el. Gustábame moito. Cando xa estaba moi enfermiño, díxome: “Por favor, non deixes as viñas a monte”, e fíxenlle caso ao que me pediu», relata o sacerdote. Da infancia lembra aos cavadores traballando na viña, as comidas que pechaban as tarefas e como se trasfegaba o viño. «Levábase á casa en botas ao lombo porque non había accesos; entón, en vez de transportar a uva, que era máis pesada, transportabamos o viño en botas feitas co pelexo das cabras que se mataban. Cando se facía a vendima, xantábase cabra cocida», narra.
Aínda que nunca deixou de atender as vides e sempre logrou encaixalas co sacerdocio, foi hai dúas décadas cando, xunto coa súa nai, tomou o mando. Descubriu os chanzos que ascenden pola ladeira e que marcan a viticultura heroica, ordenou no posible as cepas, arranxou a preciosa adega que mira a Belesar dende o centro da viña e comezou a mimar as vides, nas que mencía, garnacha e godello, entre outras, se suceden. «Isto faise por cariño, por amor, porque o máis doado é abandonalas. Hoxe as viñas aquí non son rendibles para os pequenos produtores xa custa máis o traballo que o produto porque aquí non se pode facer nada mecanicamente». Pero nada iguala o valor engadido de descorchar unha botella de viño froito do propio esforzo.
Celebración da amizade
A vintena de homes e mulleres que se xuntaron para recoller o froito das bancadas de Lousedo traballan arreo e con bo ánimo. Todos, incluidos os tres cregos que cortan acios tesoira en man, son amigos de Mario. Esa é a outra parte da ecuación. O outro gran motivo para pelexar ano tras ano pola vide. «A vendima é unha reunión de amigos, é unha festa», conta o crego, «O importante é a vendima, e logo comer xuntos. A min o que máis me satisfai de todo isto é compartir o viño cos amigos e dicir que o elaboraches ti. É verdade que o pan con suor e o viño con suor saben mellor».
Nos días de verán Mario érguese ás seis e media da mañá e achégase ata algunha das dúas viñas que traballa. Fai as tarefas que corresponden á estación e logo pon rumbo ao seu despacho en Lugo.
-Encaixa ben o sacerdocio coa viticultura?
-Encaixa perfectamente. Xesús consagrou o viño, e o primeiro milagro que fixo foi nas vodas de Caná, nas que converteu a auga en viño. Hai unha longa historia do cristianismo e do xudaismo vencelladas ao coidado da vide. Na Biblia o viño aparece con moitísima frecuencia e incluso no Libro da Sabedoría xa constan normas sobre que non se debe beber en exceso.
Dúas veces ao ano o deán convida aos seus compañeiros de diócese a Pesqueiras, onde degustan o viño que elabora. «Convídoos o Mércores Santo, o día da misa crismal, e o día do noso patrón, San Xoán de Ávila. Logo, hai moitos compañeiros que me piden viño e incluso están aquí na vendima. Hoxe hai tres cregos», comenta sorrinte sobre a terra lixeira e mollada da súa vide.
«Eu aquí son moi feliz. Nunca veño só. Sempre con amigos de Lugo ou viticultores da zona». Porque o viño, a súa fabricación e mesmo a liturxia de gozalo, enténdese rodeado de xente.
Un viño tinto honesto e ecolóxico cun nome inspirado na orde beneditina
Foi no 2008, logo de anos elaborando viño nas vides da súa familia, cando Mario Vázquez decidiu dar o paso de crear e comercializar o seu propio produto, «Ora et Labora», un tinto 98 % uva mencía e 2 % garnacha ao que deu vida da man do seu socio Pepe Rebolo, baixo criterios o máis ecolóxico posibles e que elabora nunha adega próxima ao amparo dun enólogo experto. «A idea xurdiu cun amigo enólogo, Roberto Regal, que comezou a potenciar por aquí tamén o traballo das viñas. A min parecíame que era unha pena non elaborar ben un viño e vendelo a un prezo digno, aínda que aquí facer viño sae máis caro ca en ningún sitio porque nestas zonas non podes facer nada mecánico», explica o vicario. Cada ano, dependendo da colleita, producen entre 3.000 e 4.000 botellas. «A deste ano é boa», celebra.
A relixión é o fío que conduce a vida de Mario Vázquez e tamén está presente no seu viño. No nome, e tamén na etiqueta posterior, onde reza un texto escrito en latín. «Ora et labora é o lema dos beneditinos. Na regra xa había a émina, que era a cantidade de viño que debían beber os monxes, que equivalía a un cuartillo. Na lenda a botella pon en latín que este viño foi elaborado por Mario e José segundo as antiquísimas fórmulas encontradas nos códices do mosteiro. Hai unha lenda bíblica que di que “el vino ha sido creado para la alegría y no para la ebriedad”, e en galego explica que esta colleita foi feita coas mans agarimosas dos amigos», debulla.
Ao longo dos anos, o sacerdote foi investigando e estudando sobre vititultura e enoloxía preocupándose por facer un viño cada vez mellor. «Teño amigos enólogos cos que a miúdo falamos disto. Gústame moito a cultura do viño e procuro formarme e informarme todo o que podo. E sobre todo somos conscientes de que o viño faise na viña», engade.
Dende o primeiro minuto tivo claro que quería elaborar un tinto honesto e bo. «E de algunha maneira ter un viño propio tamén é un orgullo e unha maneira de potenciar a Ribeira Sacra», berce da viticultura heroica.