SAE a subasta a fotografía orixinal de Le baiser de Robert Doisneau. De seguro que os lectores ben a coñecen: a estampa de dous mozos a bicarse na rúa, na praza do concello, no corazón de París, entre automóbiles e transeúntes varios. Mil veces deu a volta ao mundo. É unha magnífica fotografía, en branco e negro, tirada contra o ano 1950. Formaba parte dunha reportaxe que a revista Life encargara ao fotógrafo para a promoción da Cidade da Luz e do Amor, segundo os tópicos da época, tan luminosa e namorada coma ferozmente castigada pola ocupación nazi durante a Segunda Guerra Mundial. As feridas estaban abertas. No empedrado das rúas podían verse as marcas da catástrofe: as rodeiras dos tanques nos Campos Elíseos, os furos da metralla nas paredes, os adoquíns levantados... Cántas familias rotas. Cántas esposas sen os seus homes. Cántos rapaciños sen pais... Nas verdes abas de Flandres, nas cuíñas de Verdún e da Champagne, nas aforas de Sedán amoréanse as cruces dos caídos, brancas unhas, de pedra escura outras, as estrelas de David salferidas aquí e acolá... Hai pouco que falabamos de Auschwitz. Europa ardeu nunha labarada xigantesca (e arrastrou medio mundo no incendio) non hai catro días, coma quen di. Na fronteira de Luxemburgo, nos arredores de Maastrich, perto das autoestradas que levan a Estrasburgo enxérganse sen dificultade as pegadas aínda vivas da traxedia. Pero ollando a foto, reparando na paixón dos amantes: o pelo revolto do rapaz, que a apreixa a ela con forza contra o seu costado, a aceptación da moza, lixeiramente enlevada cara a el, o camiñar dos dous entre a xente, rodeados do trafego da cidade, ao mesmo tempo que isolados do mundo, coma quen habita unha inexpugnable burbulla de cristal, ollando esa foto, digo, mesmo coa memoria da traxedia tan recente, sente un renacer a primavera. A vida volve atopar a súa música. Tal parece que o mundo se reconciliase consigo mesmo. Robert Doisneau é un dos fotógrafos míticos desta época, como aqueloutro Robert Cappa, norteamericano, de orixe húngara, que fotografou a guerra civil española e que fixo famosa a estampa aquela do miliciano saltando fóra da trincheira e abatido polas balas, ou coma o noso Manuel Ferrol nesoutro retrato do home e o neno despedindo emigrantes no peirao, co pranto aguniando nas caras. Agora sabemos que a fotografía do francés, naquel París que rexurdía nos anos 50, non foi unha fotografía espontánea, senón que os namorados (en sendo enamorados) posaron para a cámara para conformar a estampa. Seique o miliciano de Cappa tamén representou a súa morte, que non caeu aquel día baixo o fogo inimigo (se cadra caeu ao día seguinte). E outrosí advirten algúns da famosa foto de Manuel Ferrol: que puido ser tirada nun enterro, non no peirao de Vigo, como se dicía. ¿Que máis ten? Unhas e outras son as nosas referencias: esa representación do mundo (do tempo, do instante) que fai que a obra de arte perdure, transformada en memoria permanente, para redimirnos, pois mesmo parece que así nos salvamos do inferno. No caso da de Doisneau, talmente é o anuncio da primavera.