Houbo un tempo en que pensei que os libros poderían cambiar o mundo. Facelo máis habitable, bebible, amable. Pensei que a literatura era arte maior, que queda cando o tempo todo o borra, que axuda, alimenta espiritualmente e engrandece ao ser humano. Equivoqueime. Tamén tiña o convencemento de que as miñas novelas eran coñecidas e respectadas. Porén, a vida outorga leccións que non esqueces. Eu abandonei aquel orgullo de escritor para instalarme na distancia. Contemplar o río da literatura como un paso que non debía cruzar intensamente: para non afogar. A lección outorgouma un amigo xornalista. Estaba no seu despacho lendo Ébora, unha novela que publiquei hai anos. Entrou unha compañeira de traballo. Preguntoulle polo libro que tiña entre as mans. E sen que o meu amigo respondese, ela dixo: «Ébola, qué virus tan canalla. Ti tamén les esas cousas?». Dende aquela souben que a literatura mais eu estabamos condenados, como unha canción, a vivir sempre xuntos e eternamente separados. Corroboroumo o Mariló hai días. Está moi interesado ultimamente na política. Entrou nun centro comercial. Preguntou: «Tedes O Príncipe de Maquiavelo?». Contestáronlle: «Pode dicirme o seu autor?». Non queda aí o conto. Cando eu era menos vello e estaban de moda os chefs escritores, o primo Gerardo foi a Barcelona e quixo regalarme El rodaballo, unha novela de Günter Grass que saía moito nos xornais. A contestación, que confesou hai días, foi definitiva para que eu recoñecese o escaso valor non só da miña obra, senón tamén da literatura en xeral. A resposta foi concluínte: «Dice El rodaballo? Espere un momento, voy a mirar en la sección de cocina». A literatura non vale nada.