A lingua é o primeiro territorio de pertenza, a voz que nos amarra a unha visión do mundo e á arbore dos que nos precederon. É tamén un lugar de emoción. Por iso sinto unha fonda decepción o rexeitamento de quen lle nega a posibilidade á lingua galega de usala no Congreso dos Deputados e a prefiren manter na intimidade ou só en determinados ámbitos, que é o mesmo que renunciar a ela.
Sei que só un complexo moi afincado nos pode levar a avergonzarnos dunha lingua que nos pertence e nos define, pero esa actitude fíxome lembrar unha personaxe secundaria que hai tempo inserín nunha novela e que acontecera nunha familia galega de certo avoengo. Tratábase dunha muller moi baixiña á que os seus recluíron durante toda a súa vida no faiado da casa, coma unha eiva que había que agachar porque o distintivo da familia sempre fora a fermosura e a altura dos seus membros.
O que máis me chamou a atención desa historia foi a asunción da vítima desa intimidade e dese destino reclusos que levou con dignidade, devorando novelas e cosendo para os demais.
Quen mo contou asegura que os nenos subían de noite a unha árbore que había preto da casa para a veren alí, sumida entre as páxinas dun libro ou pespuntando unha peza de roupa, coma unha aparición que, dalgún xeito, lles puña medo.
Nunca ninguén a viu fóra da casa, nin en enterros nin en vodas nin en ningunha festa. Foi tal o seu illamento que, co tempo, ninguén falaba dela e mesmo se chegou a dubidar da súa existencia verdadeira. O máis cruel é que cando morreu foi enterrada de noite, a furto, fóra do camposanto, e xa nunca se puido saber se aquela aceptación de vivir agachada se debía ao seu carácter tranquilo ou á propia vergonza que ela sentía por pertencer a esa familia. Triste.