Sabía vostede que o día preferido dos suicidas é o domingo? Claro, pensará, a cousa ten a súa lóxica pois, sen chegar a tanto extremo, ben certo é que, como inmediata antesala da rutina semanal e os madrugóns diarios, o domingo contén un xermolo inevitable de depresión do ánimo. Tiña eu un amigo que chamaba «muermingo» ao sétimo día da semana.
Non se sabe ben por que, pero todo fin de algo, toda mudanza, todo comezo doutra cousa leva en si unha dolorosa nota de risco ou advertencia, a premonición dunha alerta. Por exemplo, os libros, dos que alguén, especialmente inspirado, dixo que teñen algo en común coas viaxes: comézanse con inquedanza e remátanse con nostalxia.
Como todo na vida, os libros e a lectura teñen as súas liturxias. Unha, para min, preferida é a que proporciona papá verán: cadeira pregable de tacto suavizado pola toalla, praia solitaria (digamos Traba de Laxe), parasol e boa literatura. Pera tamén tan agradable mise en scène leva de seu ese elemento de saudade. Meses, anos despois, volvemos sobre o libro e recuperamos aquela pasaxe que, de contado, relacionamos coa hora, veciña do solpor, naquel intre, case conxelado na memoria, en que o sol se ía deitando no Atlántico, bruando violenta a resaca, ese momento máxico, no que o día se desangra e cambia a marea que os mariñeiros chaman a «virasón». E foi ese momento o que impulsou a emoción do texto que liamos, o treito dunha historia que, para sempre, ficará unido á beleza dun ocaso en Mórdomo.
Agosto, que é como o domingo dos meses, remata. Toca a volta ao cole, as coleccións por fascículos, o ximnasio para neutralizarmos algo as lorzas acumuladas nas regulamentarias paparolas estivais. Poe, campión da melancolía, refería o horror do fumador de opio cando, tras a doce analxesia da droga, o veo se descorre e a amarga realidade amósase con toda a súa crueza.
Agosto é unha realidade impostada, un conxunto de rutinas pasadas por corporación dermoestética. Abrazamos a mudanza e o declinar da vida cara ao outono coa resignación de quen remata un libro, un libro que, alá morrendo xullo, comezamos con escepticismo e, estreando setembro, rematamos con saudade e o probable desexo de volver á páxina un. Cíclicos retornos, xa vostede sabe.