O Tribunal Constitucional (TC) acaba de sentenciar que se ten vulnerado o dereito duns avós de Murcia á tutela xudicial do seu neto de sete anos, ao haberlles impedido participar no proceso de adopción deste neno. Os feitos remóntanse ao ano 2020, cando se suicidou a súa filla, sendo nai de tres nenos menores, o que deu lugar a un proceso xudicial complexo. O TC considerou que as autoridades que interviñeron non garantiron a participación dos avós no procedemento de adopción pese a que os ditames da psicóloga e da traballadora social outorgaban a súa plena capacidade para a crianza do neto.
Cada vez hai máis xurisprudencia neste sentido, que lles vén dando a razón aos avós na súa demanda de dereitos, o cal é lóxico, pois o seu protagonismo non deixa de medrar, nunha sociedade que cada día os necesita máis, pero que tamén permite que se abuse deles. O papel clásico e esencial dos avós consiste en acompañar aos netiños, escoitalos, xogar con eles e explicarlles con paciencia moitas cousas, nun marco de xenerosidade, comprensión e cariño, que tanto necesitan hoxe gran parte dos nenos. Acaban por ser confidentes e mesmo amigos especiais aos que os netos queren sen condicións e cos que aprenden a dialogar, a manter viva a súa autoestima e, sobre todo, moitos valores escasos hoxe en día nos fogares e decisivos para a súa madurez.
Pero o aumento das súas responsabilidades non deixa de medrar: posibilitar a conciliación de vida familiar e laboral dos pais, favorecendo ademais o seu descanso; mediar nos problemas de convivencia familiar e nos conflitos da parella de proxenitores; botar unha man (ou un brazo) economicamente, e, por suposto, levar os netos á escola, preocupándose de axudalos nas tarefas, falar cos mestres e mesmo asistir aos actos escolares. É dicir, os avós están a deixar de ser uns bos colaboradores na educación dos netos para se converter en responsables da mesma, no canto dos pais, que deberían ser insubstituíbles.
O máis grave é, non obstante, que en moitos casos estes apoios non se lles piden aos avós, senón que se lles impoñen, chegando a empregar chantaxes afectivas, que é o que máis lles doe e afecta á ameaza de separación dos seus netos. Xa que logo, é absolutamente coherente que os avós, se teñen deberes, esixan tamén os correspondentes dereitos, para que non se abuse deles. As xa existentes Asociacións de Avós Separados dos seus Netos e as sentenzas xudiciais están a posibilitar que estean cada vez máis amparados pola lei.