Teño dúas netas —Paula e Inés—, que se levan sete anos e viven na serra de Madrid. Cando a pequena andaba polos 4, entrou no cuarto de baño mentres eu me duchaba e alí ficou, ollándome calada. A nai, que a viu, preguntoulle:
—Inés, ¿qué haces mirando cómo se ducha el abuelo?
E a nena respondeu:
—Es que Paula me ha dicho que el abuelo tiene un culo horroroso.
É certo. Teño o que os rapaces chaman hoxe «culo carpeta», un cu chan, sen nádegas; e por iso sempre dixen que non teño cu. De mozo non me preocupou porque ignoraba que o primeiro que as mulleres miran nos homes son as mans e o cu; e agora, de vello, ata o agradezo porque nunca me vin afectado polo refrán «o que ten cu, ten medo». Falo en serio. Nada me asusta e nada temo da vida nin da morte. Claro que non me lanzaría en paracaídas, nin faría submarinismo, nin sería correspondente de guerra, nin exercería de médico ou sanitario nun quirófano; pero nada diso é a miña vida. É na vida que escollín, a de técnico da construción naval primeiro e a de xornalista despois, na que nada temo. E non por valentía, nin por temeridade, senón por inconsciencia ou por estoicismo e conciencia ética, segundo os casos.
Están a ser xulgados na Coruña os asasinos de Samuel, o rapaz morto a golpes, hai tres anos, na vía pública. A Voz informa de cada sesión, pero eu non leo a crónica pola carraxe e o noxo que eses desalmados me inspiran, e porque penso que entre os acusados debería haber un asento baleiro en representación do cento de persoas que asistiron á matanza e non moveron un dedo por impedila. A covardía social, tratada maxistralmente en tantas novelas e películas, é para min unha realidade incomprensible e inaceptable. No ano 1985, ao pouco de chegar á Coruña, viaxaba nun bus urbano cando un mozo que ía de pé, na parte dianteira, caeu desmaiado. As persoas máis próximas a el correron en dirección contraria, deixándoo só, e fomos un rapaz e eu os que o atendemos ata que se recuperou. Contounos que viña de doar sangue e tivera un mareo. Esa escena sería inimaxinable poucos anos antes, e a da morte de Samuel tamén. Desde o 10 de marzo de 1972, en que dous traballadores de Bazán morreron en Ferrol por disparos da policía, ningunha traxedia me afectou tanto coma o crime brutal e absurdo de Samuel. Non podo deixar de pensar que se aquel día estivésemos alí dez compañeiros de promoción de Bazán, dez calesquera, vellos todos de 79 anos, os dous senegaleses que tentaron axudalo non o farían sós. En xaneiro deste ano expuxen no Kiosco Alfonso da Coruña unha mostra antolóxica. O cadro que a pechaba, o da derradeira páxina do catálogo, era un retrato de Samuel.
É posible que con este artigo non gañe simpatías, pero iso tampouco me dá medo.