Estamos de parabéns. Manuel Rivas acaba de ser galardoado co Premio Nacional das Letras Españolas. Alegría inmensa. Di o xurado que lle foi outorgado pola súa «extraordinaria calidade narrativa» e tamén pola «traxectoria versátil e coherente construída coa sensibilidade e a defensa da memoria histórica, a responsabilidade social e a lingua galega». Pode parecer sinxelo, pero a coherencia e responsabilidade son bens complexos que escasean abondo. Grazas polo compromiso.
Os libros do Rivas foron cabeceira de lectura de moitas xeracións. Hai frases ou versos que se cravan coma frechas. Son certeiros.
Eu lembro o poema de Ningún Cisne: A esa hora, naquela taberna, tódolos vellos parecían Samuel Beckett. Tres versos e o universo da escena vénseme á cabeza con total nitidez. Porque os seus escritos teñen o poder da claridade, de botar luz sobre un espazo, un tempo, un microcosmos. Esa axuda imprescindible para discernir o mundo... Rivas sempre nos convida á reflexión, cunha voz discreta pero contundente. Como As voces baixas.
Lémbroo cunha póla de toxo na lapela, tamén na man. Cun sorriso. E cun libro. Sempre cun libro. Por iso foi tan coherente a súa reivindicación ante a precaria situación do libro galego: «A mellor protesta, un libro na man».
Aínda que en Todo é silencio aseguraba que «a boca non é para falar, é para calar», el é coma o mar que leva nos ollos e nos arrola, «fala por si mesmo».
E tamén falou por nós. Agora é a nosa quenda. A de avanzar pola vida cun libro na man.