A pegada de Jeremy Bentham persiste no tempo, como demostra a vitalidade das sociedades de estudos utilitaristas. Persiste no espazo: aí temos as vellas cárceres de Vigo e de Lugo (ambas actualmente museos e espazos culturais), deseñadas seguindo o modelo panóptico proposto polo filósofo inglés. E tamén persiste na política parlamentaria, como se pode comprobar cunha simple ollada ás súas Tácticas Parlamentarias, o primeiro tratado de dereito parlamentario da historia. Un libro reeditado polo Servizo de Publicacións do Congreso, con estudo introdutorio dun dos mellores coñecedores da obra de Bentham, Benigno Pendás, que recorda que «o benthamismo, máis ca unha doutrina, é un talante, un proxecto de sentido común, e non un remedio universal a todos os males». Como boa mostra dese sentido común aplicado á organización das cámaras representativas, Bentham xa sinalaba en 1790 que «a unidade do debate é a regra por excelencia, […] que fai concorrer todas as facultades cara a un mesmo fin… a expresión da vontade xeral». A irrupción de novas ideas, que se van afastando do obxecto inicial da discusión, provocan, dicía Bentham, que «tome corpo a confusión» porque entre os parlamentarios «xorde a fatiga sen chegar a termo e canto máis camiñan, tanto máis se extravían».
No pasado mes de xuño, o Goberno de España remitiu ao Congreso un proxecto de lei, o do imposto complementario ás grandes multinacionais. Dito proxecto era a transposición dunha directiva europea, aprobada cun amplo apoio na Eurocámara, que á súa vez concretaba un consenso internacional na OCDE para establecer este tributo a nivel internacional. O proxecto tiña garantida a súa aprobación no Congreso. Pero tras numerosas prórrogas para presentar emendas, que conlevaron a apertura dun expediente da UE a España por incumprimento dos prazos da transposición, o Grupo Socialista e o de Sumar presentaron unha ampla lista de emendas, só que referidas a outros moitos impostos, con subas e modificacións no IRPF, no imposto sobre sociedades, sobre o diésel, o tabaco, os bancos ou as mutuas de seguros. De feito, a primeira emenda socialista propón engadirlle ao nome orixinal da lei («lei pola que se establece un imposto complementario para garantir un nivel mínimo global de imposición para os grupos multinacionais e os grupos nacionais de grande magnitude») a frase: «E un imposto sobre a marxe de intereses e comisións de determinadas entidades financeiras e un imposto sobre os líquidos para cigarros electrónicos e outros produtos relacionados co tabaco, e modifícanse outras normas tributarias». Todo moi congruente co texto orixinal; todo presentado para a súa análise en días, sen informes ou memorias de ningunha caste.
O resto, ata hoxe, xa é coñecido. A comisión que estaba convocada en dúas ocasións foi desconvocada outras dúas veces con menos dunha hora de antelación ao seu inicio. O Goberno parecía non contar cunha maioría suficiente porque cada vez que pacta cun socio molesta a outro, a uns porque sobe pouco, a outros porque sobe de máis. Un benthamita pensaría que falta sentido común. Pero non hai que ser utilitarista para decatarse de que algúns grupos parlamentarios xa caeron na confusión e semellan fatigados de tanto camiñar. Deberían descansar un pouco antes de seguir subindo os tributos que todos pagamos sen apenas debate parlamentario. Aínda que só fose para meditar que tácticas parlamentarias utilizar.