O galego de Mathausen

Tamara Montero CUATRO VERDADES

RIBADAVIA

12 abr 2019 . Actualizado a las 05:00 h.

Cando parece que non poden existir máis historias que ser contadas, existen. Sen cativas de abrigo vermello nin fotogramas en branco e negro. Nesta película, Lola, Amparo e Julia Touza Domínguez tecían unha rede clandestina que salvaba vidas entre melindres, refrescos e licor café na estación de tren de Ribadavia. Da súa historia, un berro digno e brillante no medio daqueles anos da Historia máis escura, non se soubo ata que se lles esgotou a vida. Ata que pecharon para sempre a cantina.

Nesta película, aquel catalán que manexaba unha cámara fotográfica no medio do horror máis grotesco non ten a cara de Mario Casas. Non é sequera o protagonista. Ao seu carón camiña Avelino García. O fillo da Isolina, que emigrou a Francia porque tiña tan pouco que para mercas a pasaxe a Venezuela tampouco tiña. Así que rematou de leñador nas Landas. Ata que estourou a Guerra. Non a de todas esas grandes películas, aínda que tamén había un home pequeno cunha mente aínda máis cativa. Avelino fixo outra vez o macuto. Para as brigadas internacionalistas. E rematou naquel campo de concentración no que Francisco Boix retratou a crueldade máis infinita. Cinco anos, cinco, sobreviviu en Mathausen Avelino, o fillo da Isolina. A xustiza, que ás veces aparece e ademais escribindo poesía, quixo compensalo dándolle 102 anos de vida.

Cando semella que non se poden contar máis historias desa historia tan escura, agroman. Nas vilas pequenas, fóra de plano. Porque as grandes historias non comezan cos ruxidos dos leóns avisando de que empeza a película.