Seguro que sería moi fermoso estar tal día coma hoxe en Montecarlo, vendo competir, á beira do Mediterráneo, eses coches de F-1 que teñen por ruído dos seus motores (especialmente os colorados, que levan por insignia un cabaliño rampante) a música do inalcanzable. Pero con todo o que de indubidablemente grandioso hai no espectáculo da velocidade, en especial cando este ten por escenario as rúas de Mónaco, alí onde quizais a sombra de Grace Kelly, a máis bonita de todas as princesas soñadas, se apareza de vez en cando, máis grandiosa aínda é a épica que emana daqueles deportes nos que os milagres dos seus deuses, xa se chamen estes Messi ou Cristiano Ronaldo, fan posible que a maxia dun só segundo se convirta na maior das felicidades. Pero algúns amamos máis, incluso, os deportes nos que vencedores e vencidos están igual de sós desde a saída ata a chegada. Deportes coma o atletismo, por suposto, nos que todo competidor se enfronta en primeiro lugar a si mesmo, e por tanto ao descoñecido, ao misterio e ao inesperado. En Galicia, poucos adestradores houbo máis brillantes que Ricardo Gurriarán, que cando os seus atletas se deixaban levar polo desánimo, lles dicía que non era só por eles mesmos, senón ante todo polos demais, polos que pagaba a pena seguir loitando. Gurriarán, o historiador. Que en efecto é a mesma persoa, aínda que moitos non o saiban. O que desvela no seu último libro, Inmunda escoria , os segredos dunha Compostela, nacida da luz, que con toda a forza da súa alma inmortal chamaba, na noite, pola liberdade.