O «cariño» de Arume de Caión coas Tanxugueiras: doce persoas a un tempo bailando «Terra»

As redes sociais que todo o expanden estanlle a dar nas últimas horas moita visibilidade a un vídeo compartido pola asociación cultural Arume de Caión (A Laracha, Costa da Morte). Nel vese a doce persoas bailando a un tempo a coreografía de «Terra», a mesma que escenifica nun momento da peza Aída Tarrío: «Fixémolo coma unha pequena homenaxe a elas, por todo o que fixeron e están facendo as Tanxugueiras. É un cariño, porque realmente está a ser un momento moi emocionante», conta Esteban Blanco, presidente de Arume. Son moitos en Galicia e fóra dela os que se teñen atrevido a representar este #tanxubaile, pero facelo 12 persoas xuntas xa é subir algo máis o reto. «Asociacións de Galicia andan sumándose á iniciativa e nós tamén quixemos facelo. Foi preparado nun cachiño, no ensaio do venres, preguntamos quen quería bailar e o vídeo é o resultado», engade. 

Para Blanco, que leva dende neno vinculado ao baile tradicional (é aínda hoxe membro de Xacarandaina) e, dun tempo a esta parte tamén é mestre, o que están logrando Aida, Sabela e Olaia non é outra cousa que «o resultado de moito traballo de base previo»: «Empezaron coma nós, nunha asociación cultural, logo da recollida e dignificación do que facían os nosos maiores». De aí saíron grupos de pandereteiras, saíu Leilía, Mercedes Peón... e agora formacións que, ou ben gravan xa discos, ou ben colaboran en grupos recoñecidos, incide. «O máximo expoñente nestes intres, sobre todo a raíz do ocorrido nos últimos días, son as Tanxugueiras, visibilizando o que se fai aquí en Galicia e que tanta importancia ten dentro da cultura xeral do país, aínda que normalmente se coñeza só o andaluz, o sureño...», reflexiona Esteban. Fano, ademais, empoderando á muller, transmisora de saber. 

«Alucinado» quedou Blanco cando comezou a saír a fóra de Galicia con Xacarandaina. Lembra a primeira parada en Francia e o interese que espertaban os bailes, as roupas, as gaitas e as pandeiretas que eles levaban, aínda habendo representación dos lugares máis diversos do mundo: «Ti sabías que era algo que che gustaba, pero vías aquelas reaccións... A nosa riqueza, a de Galicia, non é comparable a nada, estamos en primeira liña mundial en tradición e folclore. Galicia é ademais moi ampla e extensa, cambian as formas de cantar, de expresar... Como eu digo algo en Caión xa non é igual a como se di en Malpica... O mesmo que pasa co galego. Nada temos que envexarlle a outros países, temos moito do que sentir fachenda». Xa se ten falado do «efecto Tanxugueiras», do «espertar galego» que estas tres mozas están causando en novos e maiores. Sobe a afección polo baile, pola pandeireta. «Hai un espertar, si, tardío, e iso ponnos algo tristes aos que levamos anos nisto, pero en realidade nunca é tarde para presumir do noso sen complexos, para poñelo en en valor». Porque aínda que Aida, Olaia e Sabela introducen toques máis actuais, conectados co momento contemporáneo, beben da tradición absolutamente. 

Comparados cos case 43 anos que xa ten Xacarandaina, Arume de Caión é unha entidade relativamente nova. Foi en torno ao 2007 cando se xestou como asociación cultural, cun grupo de teatro e tamén coro infantil. Ata o 2011 non tivo apartado de tradición, mais hoxe é practicamente o 100 % da asociación: baile, gaita, pandeireta, acordeón... O núcleo máis importante de alumnos chegan de Caión, pero tamén os hai de Arteixo, de Carballo, de Sofán ou de A Laracha, e iso para Esteban, «nunha agrupación case en cueiros», é motivo de festexar. «Significa que estamos traballando ben», apunta. Este ano teñen máis inscritos ca nunca, e iso que se vén de saír dunha pandemia, tempo no que non renunciaron ás clases: en liña, primeiro con grupos máis pequenos, logo xa máis grandes... Adaptándose a toda canta restrición chegaba, pero sen deixar nada de lado. No grupo sénior de baile son 25 persoas. Outras 20 no de baile de iniciación, recente e con moito éxito, e outros tantos pequenos, de 6 a 12 anos, no apartado dos máis novos: Os Petiscos. Futuro, pois. 

---

---

---