Un anfibio da Ribeira do Capitán

Nacer a vinte metros do mar en marea baixa, e nunha familia mariñeira, cun pai que con oito anos xa era armador da súa ghamela por orfo de pai. Eran as condición maxistrais para acabar sendo mariñeiro e mandar o seu propio barco. Todas estas condicións eu xa as cumpría de cheo, e así acabei a primeira parte da miña vida, andando ao mar, como se di aquí en Muxía.

Dende que nacín ata os trece anos, o máximo que me alonxei da Ribeira do Capitán era para ir á escola á Camposa ou apañar alghaso ás pedras dos Cascóns, o Carreiro e ata a Barca (este último era prohibido pola miña nai). Apañabamos alghaso gordo e fino, que era máis caro, e só había na Barca. Os cartos que xuntabamos eran para as festas, a do Carme de Muxía, a de Moraime e a Romaría da Barca. Sempre gardaba algo para mercar os cómics que tanto me gustaban, e que me traía miña avoa Teresuca da Coruña. Aquelas Joyas Literarias, Héroes Marvel, sendo o meu preferido Namor, o príncipe submarino (que menos para un que amaba a vida no mar).

Pero chegaron os trece anos e había que elixir terra ou mar, seguir na escola ou empezar o mar. Xa andaba eu polo sexto curso da EXB e, claro, a elección xa estaba tomada: traballar e ter cartos ou seguir na escola.

Así que un día 2 de outubro do 1974, xa coas botas e a roupa de auga compradas, aquel rapaz de trece anos empezou a ir ao mar, aquel que nunca máis de cincocentos metros se alonxara da súa Ribeira do Capitán, ía ver cos seus ollos o Cachelmo e a Furna da Buserana, a Punta da Buítra e os cabalos soltos polo monte arriba. O Cabo e o faro Touriñán, e máis ao norte xa ía coñecer o faro Vilán e o Vilán dos araos e os corvos, as Baleas (unhas pedras pola costa camariñana que simulan que son baleas, ata co seu chorro o aire).

Polo de agora ía ao mar pola mañá e á escola pola tarde, así practicamente o ano escolar. De compañeiro de pupitre tiña a Suso Sambade (hoxe, o meu cuñado), que era moi bo en todo que fosen letras e literatura, mentres que eu destacaba en plástica, debuxo e naturais. Entre os dous acadamos varios premios de debuxo, redacción ou contos: hoxe chamaríanlle premios de arte e literarios.

O noso mestre, Xoán Babarro González, vendo que eu acabaría indo ao mar, cabreábase comigo dicíndome que así non podía estar, que perdía moitas horas de clase, e que ti vales moito como alumno e non podías acabar sendo mariñeiro tan cedo. Eu, xa cheo de tanta insistencia do mestre, solteille: «Pois agora non vou vir nin á mañá nin á tarde». Sei fose hoxe, aos meus pais levaríanos presos.

Ser fotógrafo

Pero con todo isto, eu tiña un soño dende os once anos, que era ser fotógrafo. Cada vez que vía a Ramón Caamaño, o que el facía e sentía pola fotografía, eu alucinaba. Dende aquel día que miña avoa Teresuca me regalou a primeira cámara de fotos Kodak Pocket 110, dende ese día ata hoxe sempre levei e levo una cámara comigo.

A vida no mar seguía. Iso si, nunca deixei de estudar. De forma autodidacta saquei o graduado escolar, os títulos que me facían falta para gobernar un barco, patrón de pesca e motorista de 250 cabalos (medida que se utiliza para saber a potencia do motor dun barco). Aprendín o inglés por casetes e, como non, estudei fotografía. A fotografía e a música levábanme a cabeza a outros lados, pero a fotografía era o meu soño.

Certo día, con doce anos estaban meus irmáns e os mariñeiros do barco subindo una ghamela, pola Area da Praia das Lanchas. Eu, coas dúas mans, estaba encadrando esa imaxe que a miña cabeza vía, cando por detrás una man aberta deu contra esa cabeza soñante. Era o meu pai dicindo: «Pasa axudar a teus irmáns a subir a ghamela». Esta foi a primeira bofetada que levaba por culpa da fotografía.

 A sorte de vivir nun pobo da Costa da Morte —e a min tocoume Muxía— faiche ser diferente, pois a natureza é parte da nosa vida e vives no medio dela e ámala como tal. Dende o ano 1974 ata 1990 puiden e fun mariñeiro, patrón, motorista e ata cantei nun grupo musical, Os amigos, pero esta xa é outra historia.

Dende 1993 ata o 2002 xa compaxinei o mar e a fotografía. E nesa época creamos a miña dona, Lola Sambad, e eu Foto-Librería Lolas. A partir do ano 2002 xa só me dediquei en pleno a ese soño que sempre tiven, o de ser fotógrafo e amar a fotografía. Fotógrafo na Costa da Morte: un luxo poder presumir da terra que tanto amamos. Por iso me sinto un anfibio da Costa da Morte, media vida no mar e outra parte na terra. E se volvese a nacer volvería elixir ser outra vez eu, Xesús Búa, un anfibio da Ribeira do Capitán.

---

---

---