O empresario hoteleiro mudou de vida hai nove anos, cando perdeu definitivamente a vista
12 abr 2022 . Actualizado a las 05:00 h.A intelixencia reside, din, na capacidade de adaptación ás situacións novas. Nese sentido, Francisco Xabier Almuíña (Santiago, 1960) amosou unha enorme intelixencia. Cego dende hai nove anos, mudou a súa vida de enfermeiro en Vigo á de empresario dun establecemento de turismo rural. Preside agora Fegatur, unha das asociacións do sector e, como gusta dicir, é o único cego en Galicia que toca a zanfona.
—Como veñen os días de Semana Santa?
—Os hórreos énchense ao longo de todo o ano. Así que, con dous o tres días, está ben, pero xaneiro, febreiro e marzo foron frouxiños. Xoves, venres e sábado veñen ben na maioría dos sitios. Outros anos de domingo a mércores estiveron mellor. E, por outro lado, a xente espera á última hora para tomar decisións.
—Pois o ano pasado o que non reservou pronto quedouse sen ela.
—O 2020 e o 2021 foron anos especiais. O turismo rural foi o gran beneficiado porque nos tocou no exame o tema que mellor sabiamos: a natureza, espazos sen aglomeracións e con calidade na atención. Confiamos en que este ano pase o mesmo. O que ocorre é que á incerteza da pandemia hai que engadir a económica e a bélica.
—Vostedes teñen clientes que volven sempre.
—Iso era antes, que íamos cada ano á mesma aldea, á mesma praia. Duns anos para aquí o que se fideliza é o modelo de turismo rural, pero moitas familias van cambiando. Se quedan contentos cóntanllo aos amigos, familia e así. Pero é verdade que sempre hai alguén para quen esta é como a súa casa de aldea.
—Vostede era enfermeiro en Vigo. Como lle deu ese xiro á súa vida?
—A vida vaite poñendo diante de tesituras nas que, aínda que ti contabas ir nunha dirección, tes que coller outra. Nós viviamos en Vigo con dúas fillas e, a finais dos anos 80, coñecín en Barcelona as casas de payés e déronme a idea de facer algo así na casa dos meus pais. Tiven un accidente laboral e a miña vida tivo que cambiar. E o proxecto que era un borrador levouse adiante. Foi un salto, unha aventura nova.
—Coas nenas pequenas.
—Foi un soño deses que pensas que, se non te lanzas, non sabes se es capaz. As nenas tiñan tres e seis anos e foi un proceso fácil e natural. De pasar do centro de Vigo a vir aquí, de súpeto tes o xardín, os animais, todo diante da casa.
—A vista perdeuna progresivamente ou foi de súpeto?
—Sempre fun un neno miope. No ano 80 fixéronme un transplante de córnea e ía moi ben. Despois tiven outra complicación e rematou a cousa cun doente (eu traballaba no servizo de psiquiatría do hospital) que me deu un golpe e rebentoume un ollo. E tiven a oportunidade de cambiar o ámbito hospitalario polo ámbito da hospitalidade, que é bastante parecido.
—Seguro que os clientes tamén curan a alma despois duns días.
—No turismo, esa dimensión de respirar, osixenarse e relaxarse tamén é moi importante. Ás veces parece que hai un modelo cunha velocidade e uns ritmos moi estresantes, pero o turismo de benestar é moi saudable. E en Galicia temos que aproveitalo.
—Como lle deu pola zanfona? E máis sendo cego.
—Precisamente por iso! Eu son da tribo dos que non lles para a cabeza. A música sempre me gustou; tiña unha guitarra aínda que só aprendín algunhas cancións populares. Cando perdín a vista, un afillado meu, que é un artista, regaloume un acordeón que non usaba. E chamei o Mini, de Fuxan os Ventos, para preguntarlle que sería mellor, se o acordeón ou a zanfona. E con ese vozarrón que ten, díxome: «Ti, a zanfona».
—Ha, ha. Como para non obedecelo.
—Si. Empecei con Luis Caruncho, en Lugo. E a familia e uns amigos regaláronme unha. Foi unha emoción grandísima e pasei logo os días dándolle á manivela. É outra sorpresa que se leva a xente que vén por aquí cando a saco pola noite ao carón da lareira. E é outra forma de dar a coñecer o noso patrimonio, a nosa tradición oral. Eu reivindícoa porque me permite compoñer novas pezas. Sempre gasto a broma de que son vítima de intrusionismo laboral porque agora hai moitos que fan de cegos ou fan cantos de cegos sen selo, afortunadamente. O único cego de verdade que canta cantos de cego son eu.
—E chámano para tocar por aí?
—Si. Incluso cando me chaman para dar charlas, outros van co PowerPoint, pero eu digo que vou coa miña ferramenta dixital, que se toca cos dedos, e combina a emoción, a tradición e a modernidade. Non concibo a miña vida sen a zanfona.
—Se o meten nunha máquina do tempo e o levan ao século XV, pasa desapercibido.
—Hai cinco anos, as miñas fillas foron a unha proba para a serie O final do Camiño, que se desenvolvía no século XI. E acompañeinas. Dixen que era cego e tocaba a zanfona. Pedíronme que tocara unha peza e fíxeno. Díxenlles que podía sacar os ollos se querían, pero por outra tarifa, ha, ha. Ao final colléronnos aos catro.
—Unha experiencia divertida.
—Puxéronme cunha muller. Ela facía que me metía a man na bolsa dos cartos e eu como que lle metía man a ela. Eu subía a man polo brazo da muller e cortaban a escena por outras razóns. E volta a empezar. Fixérono varias veces e só conseguín chegar ata o ombro. E non saíu ningunha das escenas, ha, ha. O meu gozo nun pozo.
—Pasouno ben.
—É un exemplo do de antes: a vida lévate e tes que saír adiante. Cando me din: «Que mala sorte tiveches na vida!», eu penso todo o contrario. Pasáronme cousas na vida, pero como lle pasan a todo o mundo. E puiden coñecer xente fantástica. Custaríame moito renunciar a estes nove anos de cegueira, porque vivín moitas cousas chulas e emocionantes que, de non ser cego, non as viviría.
—Celta ou Dépor?
—O meu pai era do Celta, pero pasouse ao Dépor. Eu son do Compos, de ir a Santa Isabel e cantar o himno de memoria. Gozo moito do fútbol.
—Elixa algunhas palabras para definirse.
—Teño espírito colaborativo, tamén no desenvolvemento rural. E gústame poñer en contacto a unhas persoas con outras. Son amigable e busco que a xente estea ben.
—Que fai mal que lle gustaría mellorar?
—Teño xenio e, ás veces, cando as cousas non están no seu sitio, enfádome. Gustaríame tamén escribir mellor. E boto moito de menos poder amañar as cousas.
—Unha canción.
—No niño novo do vento, de Luis Emilio Batallán.
—O máis importante na vida?
—Vivila. Ás veces parece que hai xente que veu só a traballar ou para cabrearse.