Téñoo oído tantas veces. Ás mulleres que entregaron moitas horas da súa vida á súa vocación ou ao seu traballo profesional: investigadoras, artistas, pintoras, escritoras, doutoras …
A última vez foi hai uns días, cando se emitiu unha entrevista que fixeran a Montserrat Caballé. Preguntáronlle se había algún soño que non puidera cumprir. E dixo cunha voz tristísima: «Fun unha mala nai». A mesma voz coa que oín esa frase terrible a amigas e colegas, ou a vin escrita dun modo que revela unha profunda dor, unha frustración que embaza todos os éxitos profesionais conseguidos, incluso todas as boas cousas que se fixeron polos demais ao longo da vida.
Ese sentimento de non poder dedicar aos fillos o tempo que necesitan durante a nenez e a adolescencia é algo que todas as mulleres que tiveron carreiras moi absorbentes experimentan. E non vale de nada que os fillos, xa maiores, asegúrenche que non se sentiron sós, que sempre chamabas, todos os días, desde os lugares onde te levaba o teu traballo, que estabas sempre tras a porta do despacho, ou do estudo, ou alén dun fío de teléfono, disposta a aparecer se era necesario, que sempre entrabas a darlles un bico e abrazalos e a contarlles un conto cando regresabas medio morta dunha reunión de traballo. A pesar de que che digan, como a Caballé, que tes un don que hai que repartir co resto do mundo, segues sentindo que non lles dedicaches o tempo que necesitaban.
Ese é o prezo que toda muller que traballa paga por abandonar o seu papel tradicional de anxo do fogar; é o prezo da liberdade e da igualdade. Un prezo moi alto, que os homes non tiveron que pagar.