Xosé Xulio, párroco de Santo Estevo: «Ver o sacrificio da xente en África, para min, foi unha gran revelación»
OURENSE
Este cura ourensán visitou decenas de países no mundo formando a sacerdotes
25 jul 2021 . Actualizado a las 05:00 h.A historia de Xosé Xulio Rodríguez Fernández ten punto de partida e etapa final no mesmo lugar da provincia de Ourense. Onde naceu, medrou, foi párroco ata o 1999 e a onde voltou hai dous anos para continuar coa mesma labor: Santo Estevo de Ribas de Sil. Mais, gran parte do segundo acto da súa vida ocorreu lonxe, moi lonxe da Ribeira Sacra.
Nado o 23 de xullo de 1950, Xosé Xulio foi un neno ao que lle gustaba o coñecemento. Esa inclinación polo saber e o estudo, xunto ao apoio do mestre da aldea e do párroco de Santo Estevo naquel momento, fixérono estudar no Seminario. «Non é que eu tivese moita idea de ser cura naquel momento», recorda. Pero, da man do tempo de estudo e pensamento, veu a vocación e tras os procedementos habituais, Xosé Xulio Rodríguez ordenouse sacerdote. Na súa parroquia, a de Santo Estevo, estivo ata o ano 1999. Foi aquí e durante todo ese tempo desde a súa infancia que o mundo labrego e as circunstancias dunha zona «empobrecida» fixeron que tomase conciencia sobre as situacións dos colectivos más desfavorecidos, algo que trasladaría á súa labor nos anos vindeiros.
O párroco de Santo Estevo pasou a formar parte da Asociación de Sacerdotes del Prado, unha agrupación de relixiosos fundada no ano 1856 en San Andrés de La Guillotière, en Lyon, polo sacerdote Antonio Chevrier. Primeiro en Madrid, durante 9 anos e despois en Lyon durante 11, Xosé Xulio serviu a esta asociación facendo as veces de formador en espiritualidade, teoloxía, pastoral e máis disciplinas. «Era animación das vidas dos sacerdotes e compartir con eles o que estaban vivindo. Ademais cursos de formación, retiros espirituais e cousas polo estilo», explica. Viaxes por moitas das dioceses de España tendo como referencia Madrid pronto se converteron en odiseas por todo o mundo cando no ano 2008 Rodríguez Fernández foi elixido para formar parte do equipo de formación internacional, con base en Lyon. «Estiven en todos os continentes menos en Oceanía», asegura. A cantidade de estados, paises e nacións nas que estivo non lle entran nos dedos das mans: Corea, Vietnam, Líbano, a República Democrática do Congo, Guinea Conakry, Mozambique, Costa de Marfil, Burkina Faso, México, Nicaragua, Perú, Chile, Brasil, Colombia, Portugal e Italia son os que enumera.
De tantas viaxes gardou na súa memoria á xente tan diferente coa que puido compartir a súa vida, aínda que asegura que as cousas cambian moito en función do lugar que un visita. «Nos países de África nos que estiven case nunca tiven auga corrente na casa onde me hospedaba, nin luz eléctrica», rememora. O que viu e viviu foi para el, admite, mesmo revelador: «Ver toda aquela xente con eses traballos, ver o sacrificios e as dificultades para vivir e sobrevivir, para min, foi unha revelación moi grande». De zonas de Asia, con pouca incidencia da relixión católica, destaca a complexidade de entrar á súa tradición cultural, e dos países latinoamericanos a facilidade de entendemento producida polas raíces comúns.
Agora, con 71 anos cumpridos moi recentemente, Xosé Xulio admite que vai sendo hora de parar e retomar a pastoral «simple e sinxela» que deixara hai 20 anos. «Hai que asentarse aquí e ir acompañando esta realidade que tamén é ben diferente a como era cando me fun, sobre todo pola despoboación e o envellecemento da xente». Porén, nos últimos tempos só a pandemia lle impediu realizar dúas viaxes máis que xa tiña programadas, a Colombia e a México. «Se me demandan algunha colaboración en formación, eu estou sempre aberto e disposto a prestar ese servizo, tanto aquí como fora de Ourense», declarou o párroco de Santo Estevo.
«Quédanos unha pequena reliquia, e é bonito poder ofrecerllo á xente»
Desde a volta de Xosé Xulio á parroquia de Santo Estevo de Ribas de Sil, esta viviu algúns dos acontecementos máis sorprendentes da súa historia recente. Co comezo das obras de restauración de dous armarios relicarios da igrexa apareceron catro aneis que pertenceran a nove bispos medievais hoxe considerados santos. «O dos aneis si que foi unha sorpresa. Lera sobre eles hai anos, pero non reparara moito no tema», expón o párroco.
Ademais do descubrimento das xoias «milagreiras» —das que non se tiñan novas desde hai séculos—, as paredes do templo fixeron brotar pinturas con máis de cincocentos anos de antigüidade, actualmente en recuperación. Xosé Xulio recorda como, cando tiña dez anos, a comezos dos anos 60, se procedera a retirar o cal das paredes da igrexa, pero non do lugar onde hoxe aparecen os murais. «Ó mover as cousas descobres o que pode haber», sinala.
Hoxe, párroco e parroquia gardan con mimo uns tesouros artísticos e patrimoniais, cos que quizais non contaban, pero que son inmensamente ben recibidos. «Agora quédanos unha pequena reliquia, e é bonito poderllo ofrecer á xente», conclúe Xosé Xulio Rodríguez Fernández.