Eli Ríos, la escritora que creció enganchada a los cuentos de su abuelo en una aldea de Ordes

Patricia Calveiro Iglesias
Patricia Calveiro SANTIAGO / LA VOZ

ORDES

Eli Ríos, con el malecón de O Barco de Valdeorras de fondo, explica que siempre se ha sentido más conectada a los núcleos rurales que a las grandes ciudades. Esta prolífica autora suele dirigir talleres de escritura y en uno de ellos (impulsado por la Asociación de Escritores de Lingua Galega) se conocieron las personas que formaron el grupo Comadres das Letras en Santiago.
Eli Ríos, con el malecón de O Barco de Valdeorras de fondo, explica que siempre se ha sentido más conectada a los núcleos rurales que a las grandes ciudades. Esta prolífica autora suele dirigir talleres de escritura y en uno de ellos (impulsado por la Asociación de Escritores de Lingua Galega) se conocieron las personas que formaron el grupo Comadres das Letras en Santiago. CEDIDA

Un profesor suyo envió su primera obra a un certamen y hoy es ella esa maestra que abre el camino literario al alumnado en el mismo centro de Oleiros

20 mar 2025 . Actualizado a las 05:00 h.

Aunque nació en el ajetreado Londres al mismo tiempo que el punk rock, allá por 1976, con solo un año Eli Ríos cambio de tercio radicalmente y fue a parar a una aldea en Lesta (Ordes). Allí creció y se forjó una escritora que ya ha perdido la cuenta de todas las obras que ha publicado entre novelas, literatura infantil, poemarios, ensayos y sus colaboraciones en antologías.

«Son filla de emigrantes. A miña nai, Manuela, naceu en Cabaleiros (Tordoia) e o meu pai en Lesta. Aínda que as súas aldeas estaban a só 10 quilómetros, eles coñecéronse en Londres. En Ordes tiven unha infancia humilde, pero moi feliz. Veño dunha familia labrega e, para min, non había nada mellor nesta vida que escoitar ao meu avó paterno, Manuel, que era un gran contador de contos, pese a ser practicamente analfabeto. Con el non necesitaba tele e fascinábame como dominaba as palabras. Viviamos nun lugar moi curioso, a mítica aldea que escollerías para rodar unha serie de ficción. Está nun alto e recordo que, de nova, cando nevaba en abundancia, quedabamos illados. Toas as portas estaban abertas, non había valos e a xente estaba sempre disposta a botar unha man ao do lado», relata.

«A miña veciña, Estrella, era profesora na unitaria e levoume á escola. Alí tiña un lapis e un caderno e, só o feito de debuxar, para min xa foi marabilloso. Daquela xa sabía que quería contar as historias do avó», añade una mujer que cultivó desde muy joven su apego por el mundo de la tradición oral. La escritura, indica, llegó en un momento de ruptura en la vida laboral de sus padres: «Viñeron para A Coruña e trouxéronme con eles. Sendo xa alumna do Xosé Neira Vilas, en Oleiros, un profesor de castelán púxonos a tarefa de facer un relato. Eu non estaba ben na cidade, tiña morriña da miña aldea, e escribín a miña primeira obra sobre un neno de aldea». Hoy Eli es maestra de secundaria y tutora de bachillerato en este mismo centro y constata, con voz entusiasta, que se ha convertido en esa persona que abre el camino literario a sus pupilos, como un día hicieron con ella: «Acaba de gañar unha alumna nosa de bacharelato o certame de Relatos de Verán de La Voz, Malena Castiñeira, que ten xa claro que quere ser escritora; e outro de terceiro da ESO, Vítor Augusto Ramos, o festival de poesía Alguén que Respira!».

Con más de una docena de premios literarios en su haber (entre ellos, el Torrente Ballester), reconoce que, como mujer, le persigue aún el síndrome de la impostora. «Sempre houbo un home que me fixo de menos, que me dixo que o que escribía non importaba a ninguén... ¡a ti, señor, pode que non che interese, pero igual hai unha señora á que si!», alega una autora que pertenece desde hace una década a la plataforma de crítica literaria feminista A Sega, que reivindica la literatura de proximidad y ha encontrado su segunda aldea en O Castro de Elviña, «onde entras na casa da veciña igual que se fóra a túa e temos o noso propio club de lectura, onde son a persoa máis nova aos meus 49 anos».