O xornalista homenaxea aos veciños que despertaron nel a paixón polas historias
06 jul 2014 . Actualizado a las 07:00 h.Nacín na única aldea de Cerceda que ten un topónimo castelán: A Tablilla. A explicación é doada. Aquel lugar que a principios dos anos 30 xurdía da nada coma unha especie de Macondo, tomou nome dunha pequena táboa de madeira que indicaba o camiño cara o veciño municipio de Tordoia.
-Vémonos onda a tablilla?
A unha e outra beira da estrada que une Ordes e Carballo foron aparecendo casas e familias. Foi un lugar atípico dende o seu nacemento. Á vez que buscaba fortuna na modernidade, seguía mantendo con orgullo tradicións que se perden na noite dos tempos. Quizais a mellor proba é unha celebración tan laica como a Cachela, un evento que vai no ADN da aldea. Pero se hoxe traio aquí o lugar onde nacín non é para falar da súa curta historia. Só é para agradecerlle a veciños que xa non están que espertasen en min a paixón por contar historias.
Pecho os ollos. Aí está enfronte o tío Golán, a quen escoito abraiado; a tía Carmela, cos ollos cubertos de brétema mesta, estimándome a cara para ver o que medrei. Tamén o señor José, zapateiro, e a señora María, costureira, que me contan historias mentres traballan. Ao lado, detrás da barra, está o vello José de Xusto, que me saúda chiscándome un ollo e que me alegra cun: «Bos días, amigo». Tamén aparece o Rosende, o meu primeiro barbeiro e incrible narrador:
-Esta orella é dun rapaz que se moveu cando lle estaba a cortar o pelo.
E eu trago saliva sen apenas alentar mentres el rebeira nun caixón para ensinarme a proba: unha orella de cartón que el mesmo deseñou.
Tamén está a señora Visita, con quen compito para gañar un tren que regala unha marca de iogures. Cando me retiro coa cabeza baixa aparece na miña casa a locomotora. E quedo hipnotizado vendo como o señor Saturno arranxa potas; e o Ferreiro bota un conto con parsimonia. Tamén aparecen a tía Martina e a tía Rosa, que me fai un boliño no forno e xoga comigo ao fuxe que te collo. E Jesús de Calviño descúbreme a un tal Tarzán nunha sesión de cine para todos os públicos. E como non, meus avós, Ramón e Manuela, que me estiman ao pé da cociña de ferro nas noites que o vento brúa endiañado fóra. O tempo non hai cabalo que o colla, dicía miña avoa, e ela tiña que ter boa perspectiva porque morreu con 107 anos.
Moito despois, sendo mozo, a profesora e agora académica Charo Álvarez, pontevedresa de nacemento, colleume nun dos corredores da facultade e díxome:
-Vilar, vin na ficha que vostede é da parroquia de Rodís, concretamente do lugar da Tablilla.
-Son.
-A ver se sabe esta cantiga: «Quen me dera na Tablilla / quen me na Tablilla dera / todo o día sentadiño / na beira da carretera».
Comentoume que en 1974 gravaran esta canción facendo traballo filolóxico de campo. Fascinounos o exemplo de interpolación pronominal. O home que cantaba era Pedro do Carballal, un labrego que axudou a normativizar o galego sen el mesmo sabelo. Esta xa é outra historia ou mellor dito outra intrahistoria, esa que rara vez aparece nos libros nin nas enciclopedias.