A Xunta facilitará o remate de esqueletos de edificios e converter baixos en vivendas
GALICIA
Durante catro anos poderán reactivarse licenzas de estruturas sen rematar
06 nov 2024 . Actualizado a las 12:14 h.Di o último barómetro trimestral de Sondaxe que a vivenda é a segunda gran preocupación dos galegos. E é tamén unha das prioridades de actuación para o Goberno galego, tal e como defendeu na presentación dos orzamentos deseñados para o 2025, nos que a partida destinada a promover vivendas públicas alcanza os cen millóns de euros e se inclúen outros 20 millóns para promover solo residencial. Pero ademais, a lei de acompañamento das contas autonómicas recolle outras medidas. Entre elas, un réxime excepcional que, ata finais do 2028, facilitará que se rematen de construír moitos esqueletos de edificacións inacabados que poden verse por Galicia adiante.
«A medida pretende desbloquear certas obras que quedaron en estrutura e que agora, por cuestións urbanísticas, non poderían ser rematadas porque non cumprirían as esixencias actuais. Por iso damos un período transitorio no que se poderá pedir a reactivación desa licenza, nas condicións que tiña entón, sen ter que adaptarse aos novos planeamentos, para que poidan rematarse. Porque con estes esqueletos temos dúas opcións: ou demolelos ou acabalos», explica Heriberto García Porto, secretario xeral de Vivenda e director do Instituto Galego da Vivenda e Solo (IGVS).
As edificacións que se queiran reactivar terán que ser vivendas colectivas, ter a súa estrutura parcialmente executada de acordo coa licenza urbanística outorgada no seu día e, ademais, terán que dedicar a vivenda protexida a metade ou máis das unidades resultantes.
Outra das cuestións que se quere promover é a conversión de baixos en vivendas. «É unha problemática que todos coñecemos, ao pasear polas cidades vemos como as novas dinámicas que concentran o comercio en grandes superficies ou na compra en liña fan que existan moitos baixos baleiros e que haxa zonas nas que recuperar esa actividade é practicamente inviable. Ante isto temos de novo dúas alternativas: que eses baixos queden permanentemente desocupados ou buscar solucións facilitando que poidan recuperarse con outros usos como xa se fai noutras partes de Europa», indica García Porto. Explica que se está actuando en varios niveis. Por unha parte, modificando a normativa de habitabilidade para facilitar esa conversión, simplificando os requirimentos técnicos que deben cumprir eses locais comerciais para pasar a uso residencial, mantendo garantidos os niveis de confort e calidade mínimos. Pero tamén eliminando as pegas urbanísticas que podían existir nalgúns concellos para este cambio de uso. Ademais, no que toca aos impostos, a adquisicións destes locais poderá gozar dos mesmos tipos bonificados que a vivenda, sempre e cando se presente unha comunicación previa de primeira ocupación nun prazo máximo de catro anos. «Non se pretende en ningún caso limitar os usos comerciais ou hostaleiros, pero si facilitar que nas zonas onde non hai ningún tipo de vocación para que estes baixos volvan ter un uso terciario se poidan converter, de xeito rápido e fácil, en vivendas, mantendo vivas as dinámicas para que na zona tamén se poidan establecer actividades profesionais», resume Porto.
A vivenda pública adáptase aos novos tempos con modalidades de aloxamento compartido para mozos
A construción de vivenda pública directamente por parte da Xunta seguirá a ser unha das liñas mestras. «Un dos retos de lexislatura é chegar ao 2028 con oito mil vivendas de promoción pública de titularidade da Xunta, o dobre das catro mil que hai agora», recorda o secretario xeral de Vivenda. Un obxectivo que, recoñece, esixe un «esprint» por parte da Administración autonómica: «Nos primeiros sete meses desde que se constituiu a nova estrutura, logo das eleccións, démoslle un pulo importante; xa están en diferentes fases de planificación 1.600 desas catro mil vivendas». Os traballos céntranse, de xeito prioritario, nas zonas de máis demanda de novas vivendas, isto é, as cidades e as súas áreas de influencia.
Esa vivenda pública busca adaptarse aos novos tempos. A nivel urbanístico, explica Ricardo Valencia, director técnico de Edificación e Calidade do IGVS, búscase que os futuras promocións fomenten a variedade social da veciñanza, mesturando vivenda libre e protexida, e apostar polas dotacións e equipamentos, como as zonas verdes. A calidade das construcións, asegura, está garantida, indo incluso máis alá das esixencias do código técnico de edificación. Nese sentido, o IGVS aposta especialmente pola eficiencia: «Facemos moito fincapé na diminución da demanda enerxética, porque sabemos para quen estamos construíndo esas vivendas, e houbo tempo en que pagaban menos de alugueiro que por poder usar a calefacción», sinala Valencia. «Tampouco é infrecuente que as edificacións consigan incluso premios de arquitectura polo seu deseño. A calidade da vivenda de promoción pública está fóra de toda dúbida», engade García Porto.
Pero ademais, explican os dous expertos, as demandas tradicionais de vivenda están a cambiar, do mesmo xeito que o fan os modelos tradicionais de familia, polo que o deseño das futuras construcións ten en conta estas novas formas de vivir.
Unha desas demandas crecentes está relacionada coa mocidade que quere emanciparse. «É un dos principais problemas en materia de vivenda, eses mozos que atopan o seu primeiro traballo pero seguen sen ter capacidade de pago para vivir individualmente. Por iso imos impulsar unha nova modalidade de vivenda pública: os aloxamentos compartidos», comenta o director do IGVS. A súa superficie mínima poderá chegar aos 30 metros cadrados (a dunha vivenda normal son 40), terán uns espazos privados «mínimos, que poidan contar cunha zona de estar con cociña, dormitorio e baño» completados con espazos compartidos nos que haxa servizos de lavandaría, comedor e zonas de traballo ou ocio. Os mozos poderán ocupar estes aloxamentos por un máximo de tres anos, para logo dar paso a outros rapaces que queiran emanciparse.
3,5 millóns de metros cadrados de solo para 25.000 novas vivendas
Promover novo solo residencial é outro dos grandes retos marcados en vermello na axenda da Xunta. O fito está posto en conseguir desenvolver arredor de 3,5 millóns de metros cadrados nos que se poidan edificar unhas 25.000 novas vivendas: 20.000 protexidas e outras 5.000 libres. Cifras que superan os arredor de 17.000 inscritos no rexistro de demandantes de vivenda pública, porque a idea é planificar para cubrir as necesidades que xurdan a medio prazo.
«Estamos a traballar xa desde antes do verán cos concellos, a resposta está a ser boa, falamos xa coas sete grandes cidades e temos practicamente pechados cales serán os primeiros ámbitos de desenvolvemento, anunciarémolos en breve para empezar a licitar a redacción dos traballos técnicos a finais deste mesmo ano», conta Heriberto García Porto.
Para axilizar o proceso, resalta Ricardo Valencia, en lugar de ferramentas de planeamento urbanístico, moito máis lentas, empregaranse unhas figuras de ordeamento do territorio, os PIA (Proxectos de Interese Autonómico) que tramita a propia Xunta: «Sacar adiante un planeamento é complicado, deste xeito a Xunta vai liderar o procedemento, pero sempre en total colaboración cos concellos». «O tempo medio que pretendemos ter de tramitación destes instrumentos é dun ano ou menos, para poder empezar xa coa adquisición de solo, a urbanización e demais, son a única opción para chegar ao 2028 con esta creación de novo solo residencial ben avanzada e poñelo a disposición de cooperativas e promotores privados para que constrúan», corrobora o director do IGVS.
Rehabilitación
Aínda que a promoción de nova vivenda pública será a ferramenta principal nos grandes núcleos urbanos, a rehabilitación seguirá a ser un eixo importante nos cascos vellos das cidades, e tamén en núcleos de poboación máis pequenos nos que se detectan edificacións en desuso que, recuperadas, poderían ampliar a oferta de vivenda.
«Non hai unha solución máxica para a vivenda, ten que vir desde a colaboración leal das Administracións autonómica, central e locais, e a participación da iniciativa privada», conclúe García Porto.