Fóisenos Javier o Borraxeiro, o que sempre estaba, referente no seu pobo e faro de guía da súa familia
07 oct 2024 . Actualizado a las 12:46 h.Ao meu pai, a Javier o Borraxeiro, sempre lle gustaron os melocotóns en almíbar. Comíaos con cara de neno pícaro e había neses bocados toda unha vida de recordos. Os melocotóns lembrábanlle a cando, de rapaz, aproveitaba xunto ao seu irmán Santi calquera despiste dos seus pais para facerse cunha ou varias latas de pexegos da tenda que tiñan, do comercio de Rodeiro onde se vendía de todo. Os melocotóns, mira ti que cousa, recordábanlle quen era e de onde viña. Aínda que non facía falta. Porque se hai unha persoa para a que a familia fose cousa maior, ese era meu pai. Por iso non me parece raro que a última mirada pícara que lle vin, o derradeiro ollar riseiro, fose diante duns melocotóns en almíbar que lle trouxeron no hospital, no Hula. Soubéronlle a gloria. E ese día non falou da súa nenez ao comelos. Falou dunha sanidade pública chea de profesionais con corazón xigante.
Cústame un mundo escribir sabendo que meu pai non se sentará mañá, co seu bocadillo de xamón de almorzo, ante o xornal que lía de cabo a rabo. Era máis fácil cando me lía a diario. Porque entón sabías que só podías tratar de escribir ben. Nin mal nin regular. Ben. Porque así pasou el pola vida. Facendo o que cría correcto, aínda que fose o menos fácil. Se tiña que escoller entre o que lle conviña e o que era xusto, sempre gañaba o segundo.
Por iso mesmo, porque sabía sempre como ser xusto, se me lese, se me les, papá, non me perdoarías que empezase isto por ti. Estoute escoitando rosmar: «Despois do que fixeron por nós no hospital de Lugo, non vas falar deles?»
Fareino. A el, defensor da sanidade pública por riba de todas as cousas, tocoulle xogar nunha das ligas máis duras: a do cáncer. E descubriu que existen oncólogas que te collen da man e che miran aos ollos cando veñen mal dadas, en especial Laura e Marta, que tanto cariño lle deron cando máis o precisaba. Tamén enfermeiras, auxiliares e limpiadoras incapaces de marchar da habitación sen un xesto de aprecio. A todas lle quererías dar as grazas, papá. E en especial a tres mulleres, a tres enormes médicas pero mellores persoas, que non te soltaron da man: a María Conde, a túa sobriña da alma, que todo o cura con bicos; a Bea, pura poesía e amor; e á doctora Pais, a nosa querida veciña María José, que para ti nunca deixou de ser a rapaza do Mecánico... «Pero que boa é esta rapaza do Mecánico...», repetías cada día.
E agora toca o difícil. Falar de ti, papá. Xenio e figura, vaste con 69 anos. E ben sabes que te vas cedo. Cedo para nós. Pero cedo sobre todo para ti, que non che chegaban as horas do día para disfrutar da tan traballada xubilación. Pero así é a vida, dicíasnos estes días, convencido coma sempre de que hai que xogar coas cartas que tocan.
Fuches o quinto de seis irmáns. Non era fácil destacar. Pero gustábache mandar ante todas as cousas. Saíache natural ser un referente dende neno, cando corrías polos prados en Faílde, onde te criaches, e tamén de grande. Fuches empresario do ferro, ferralista. E sempre me preguntei como a un home con tanto xenio o podían querer tanto os seus traballadores. E vaia se o querían. E como te choraron estes días. Cantos foron os que nos dixeron algo que sabemos ben: que despois do teu carácter indómito só había bondade. Non coñeceches o rencor, meu pai.
Que difícil resumir o legado que deixas. A túa vida de compromiso social, veciñal... esa tola maneira de estar traballando sempre. Con mans e corazón de garda 24 horas.
É imposible contar o que era ser filla túa. Só dicir que non só eras pai. Estabas como pai. Estabas sempre para min e para a túa Luciíña, a menor, pola que camiñaches de Roncesvalles a Santiago. Non sei vivir sen ti. Aprenderei, imaxino. Pero non sei a quen chamarei cando o coche poña unha luz vermella, cando meta a pata, cando me cobren unha comisión no banco, cando necesite chorar e que veñas verme sen ter que pedircho. Pero si sei o que farei cando Lola e Carme, as que te fixeron avó e ás que quixeches tanto, se trabuquen nesta vida. Iso ensiñáchesmo ti. E iso queda entre nós.
Adeus, meu pai. Sirva de despedida a tua última frase nesta vida. A nosa retranca compartida: «Papá, nós deixámoste ir en paz», susurreiche. «Pois que remedio vos queda», replicaches. Ata niso tiñas razón.